BREN Mk3

Broń udo­stęp­nio­na dzię­ki uprzej­mo­ści skle­pu www.kwatermistrz.com.pl

Bren – bry­tyj­ski ręcz­ny kara­bin maszynowy.

Bren był pro­du­ko­wa­ną na licen­cji odmia­ną roz­wo­jo­wą cze­cho­sło­wac­kie­go rkmu ZB vz. 26, dosto­so­wa­ną do stan­dar­do­wej bry­tyj­skiej amu­ni­cji. Nazwa pocho­dzi­ła od nazw miej­sco­wo­ści Brno, w któ­rej znaj­do­wa­ły się zakła­dy Zbrojovka Brno (pro­du­cent ZB 26) i Enfield, w któ­rych znaj­do­wa­ły się zakła­dy Royal Small Arms Factory (mia­ły pro­du­ko­wać wer­sję licen­cyj­ną). Bren został wybra­ny jako zwy­cięz­ca kon­kur­su na rkm dla armii bry­tyj­skiej, pro­wa­dzo­ne­go od 1930 do 1934 roku, w toku któ­re­go kon­struk­cja bro­ni pod­le­ga­ła kolej­nym ulep­sze­niom. Pierwszy seryj­ny Bren został wypro­du­ko­wa­ny 3 wrze­śnia 1937, a 4 sierp­nia 1938 rkm został ofi­cjal­nie przy­ję­ty na uzbro­je­nie Armii Brytyjskiej.

W sto­sun­ku do ZB 26 zmie­nio­no nabój na bry­tyj­ski .303 cala[2], poza tym m.in. wydłu­żo­no komo­rę zam­ko­wą i uprosz­czo­no roz­kła­da­nie. Szybkostrzelność teo­re­tycz­na ule­gła zmniej­sze­niu, lecz wzro­sła cel­ność. Na potrze­by armii bry­tyj­skiej pro­du­ko­wa­no pra­wie iden­tycz­ne wer­sje Mk I, Mk I* (wymien­ne ozna­cze­nie Mk IM), Mk II i Mk III. W cza­sie woj­ny kara­bin był pro­du­ko­wa­ny rów­nież przez austra­lij­skie zakła­dy Lithgow Small Arms Factory oraz przez kana­dyj­skie zakła­dy John Inglis w Toronto, gdzie rów­nież powsta­ła wer­sja kali­bru 7,92 × 57 mm (dla Chin). W 1944 roku roz­po­czę­to pro­duk­cję lżej­szej wer­sji Mk IV.

W 1959 roku powsta­ła wer­sja L4 kali­bru 7,62 × 51 mm NATO[2]. L4 pro­du­ko­wa­ny był w wer­sjach A1 do A6. Wersje L4A3, L4A4 i L4A6 mia­ły lufy z row­ka­mi przy­śpie­sza­ją­cy­mi chło­dze­nie w cza­sie inten­syw­ne­go pro­wa­dze­nia ognia.

W cza­sie II woj­ny świa­to­wej Bren znaj­do­wał się na uzbro­je­niu armii bry­tyj­skiej i armii państw Wspólnoty Brytyjskiej, a tak­że jed­no­stek innych armii utwo­rzo­nych na tery­to­rium Wielkiej Brytanii (w tym Wojska Polskiego). Z ok. 30.000 sztuk wypro­du­ko­wa­nych do czerw­ca 1940 roku, więk­szość utra­co­no we Francji, a w Wielkiej Brytanii pozo­sta­ło w tym okre­sie jedy­nie 2300 sztuk. W szczy­to­wym okre­sie, po wpro­wa­dze­niu 6 czerw­ca 1941 uprosz­czo­ne­go mode­lu Mk II, pro­duk­cja się­gnę­ła 1000 sztuk miesięcznie.

Po II woj­nie świa­to­wej był uży­wa­ny mię­dzy inny­mi w cza­sie woj­ny kore­ań­skiej oraz woj­ny fal­klandz­kiej. Pozostawał na wypo­sa­że­niu armii Jej Królewskiej Mości do lat 90. XX wie­ku, a tak­że indyj­skiej, któ­ra wyko­rzy­sty­wa­ła je pod­czas walk w Kaszmirze jesz­cze na począt­ku XXI wieku.