Mauser C96

Autorem arty­ku­łu jest Przemysław Konicki, źró­dło www.opisybroni.republika.pl/Mauser_C96

Mauser C96 ​„Broomhandle” (kij od mio­tły) to nie­miec­ki pisto­let samo­pow­ta­rzal­ny skon­stru­owa­ny przez Fidela Feederle, Friedricha Feederle oraz Josefa Feederle (bra­cia). Jest to jeden z pierw­szych pisto­le­tów samo­pow­ta­rzal­nych, Mauser C96 to rów­nież pierw­szy pisto­let samo­pow­ta­rzal­ny któ­ry zyskał dużą popu­lar­ność. Produkcję pisto­le­tu roz­po­czę­to w 1897r. Mauser C96 dzia­ła na zasa­dzie krót­kie­go odrzu­tu lufy, ryglo­wa­nie odby­wa się za pomo­cą rygla wachli­we­go. Po wystrze­le­niu z maga­zyn­ka ostat­nie­go nabo­ju zamek zatrzy­mu­je się w tyl­nym poło­że­niu. Pistolet wypo­sa­żo­ny jest w komo­rę zam­ko­wą, z tyłu komo­ry zam­ko­wej wysta­je tyl­na część zam­ka ukształ­to­wa­na w ramio­na umoż­li­wia­ją­ce prze­ła­do­wa­nie. Zastosowano mecha­nizm spu­sto­wy bez samo­na­pi­na­nia (SA) oraz mecha­nizm ude­rze­nio­wy z kur­kiem zewnętrz­nym. Pistolet zasi­la­ny jest nabo­jem 7,63x25mm, spo­ty­ka­ne były rów­nież wer­sje zasi­la­ne nabo­jem 9x19mm Parabellum, 7,65x22mm Parabellum, 9x25mm, 9x23mm Largo oraz 11,43x23mm. Zasilanie odby­wa się z dwu­rzę­do­we­go maga­zyn­ka pudeł­ko­we­go umiesz­czo­ne­go przed chwy­tem pisto­le­to­wym. Magazynek umiesz­czo­ny przed chwy­tem pisto­le­to­wym powo­du­je dużą dłu­gość bro­ni w sto­sun­ku do dłu­go­ści lufy, dla­te­go też roz­wią­za­nie to nie zyska­ło popu­lar­no­ści w pisto­le­tach samo­pow­ta­rzal­nych (nie licząc pisto­le­tów spor­to­wych). Aby uła­twić strze­la­nie z Mausera C96 zasto­so­wa­no drew­nia­ną kabu­rę któ­ra po dołą­cze­niu do tyl­nej czę­ści chwy­tu pisto­le­to­we­go peł­ni rolę kol­by dostaw­nej. Z obu stron chwy­tu znaj­du­ją się okła­dzi­ny wyko­na­ne z drew­na lub two­rzy­wa sztucz­ne­go. Pierwsze wer­sje Mausera C96 wypo­sa­żo­ne były w dwu­rzę­do­we maga­zyn­ki sta­łe o pojem­no­ści 6, 10 lub 20 naboi, maga­zyn­ki łado­wa­no za pomo­cą łódek nabo­jo­wych. Od 1905r w pro­duk­cji była jedy­nie odmia­na wypo­sa­żo­na w sta­ły maga­zy­nek dwu­rzę­do­wy o pojem­no­ści 10 naboi łado­wa­ny za pomo­cą łód­ki na 10 naboi. Większość egzem­pla­rzy Mausera C96 wypo­sa­żo­na była w maga­zy­nek pozba­wio­ny otwo­rów umoż­li­wia­ją­cych kon­tro­lo­wa­nie sta­nu zała­do­wa­nia. Po ​„zsu­nię­ciu” nabo­jów do maga­zyn­ka i wyję­ciu łód­ki z okna wyrzu­to­we­go nastę­pu­je auto­ma­tycz­ne ​„zwol­nie­nie” zam­ka w przed­nie poło­że­nie. Ładowanie bro­ni bez pomo­cy łód­ki wyma­ga ręcz­ne­go przy­trzy­ma­nia zam­ka w tyl­nym poło­że­niu, ina­czej po zała­do­wa­niu do maga­zyn­ka pierw­sze­go nabo­ju zamek zosta­nie ​„zwol­nio­ny” w przed­nie poło­że­nie. W tyl­nej cze­ści szkie­le­tu z lewej stro­ny kur­ka umiesz­czo­no dźwie­nię bez­piecz­ni­ka nastaw­ne­go. Początkowo sto­so­wa­no bez­piecz­nik powo­du­ją­cy unie­ru­cho­mie­nie napię­te­go kur­ka, póź­niej poja­wił się bez­piecz­nik powo­du­ją­cy unie­ru­cho­mie­nie napię­te­go i zwol­nio­ne­go kur­ka oraz unie­moż­li­wia­ją­cy jego napię­cie. Następna wer­sja bez­piecz­ni­ka (Neue Sicherung) umoż­li­wia­ła zabez­pie­cze­nie bro­ni z kur­kiem zwol­nio­nym oraz w poło­że­niu pośred­nim. Ostatnia wer­sja bez­piecz­ni­ka (Universalsicherung) umoż­li­wia­ła zabez­pie­cze­nie bro­ni nie­za­leż­nie od tego czy kurek był napię­ty czy zwol­nio­ny, przy napię­tym kur­ku i zabez­pie­czo­nej bro­ni moż­na było zwol­nić kurek bez strza­łu naci­ska­jąc na spust, zabez­pie­cze­nie bro­ni nie prze­szka­dza­ło rów­nież w napię­ciu zwol­nio­ne­go kur­ka. Zastosowano przy­rzą­dy celow­ni­cze skła­da­ją­ce się z umiej­sco­wio­nej na lufie musz­ki oraz przy­mo­co­wa­ne­go do komo­ry zam­ko­wej celow­ni­ka. Początkowo sto­so­wa­no celow­nik sta­ły na 50m, póź­niej poja­wił się krzyw­ko­wy celow­nik nastaw­ny z nasta­wa­mi od 100m do 1000m (co 100m). Czasami spo­ty­ka­ny był rów­nież krzyw­ko­wy celow­nik nastaw­ny ska­lo­wa­ny od 50m do 500m co 50m, nato­miast od 500m do 1000m co 100m. W prak­ty­ce zasięg sku­tecz­ny bro­ni był znacz­nie mniej­szy (obec­nie zazwy­czaj przyj­mu­je się że zasięg sku­tecz­ny pisto­le­tu to 50m). Zalety Mausera C96 to cel­ność, nie­za­wod­ność oraz zasi­la­nie sil­nym nabo­jem. Wady to nie­wy­mien­ny maga­zy­nek oraz nie­po­ręcz­ność. Była to rów­nież dość skom­pli­ko­wa­na broń, nale­ży jed­nak zazna­czyć że skła­da­ła się z mniej­szej licz­by cze­ści niż wie­le now­szych pisto­le­tów. Mauser C96 był bar­dzo popu­lar­ny, jed­nak w żad­nej armii nie został wpro­wa­dzo­ny do uzbro­je­nia jako stan­dar­do­wy pisto­let. Ogółem wypro­du­ko­wa­no oko­ło milion egzem­pla­rzy tego pistoletu.

Mauser C96 ​„wielka czerwona dziewiątka”

Określenie ​„wiel­ka czer­wo­na dzie­wiąt­ka” odno­si się do odmia­ny Mausera C96 pro­du­ko­wa­nej od 1915r dla armii nie­miec­kiej. Powód nada­nia tej nazwy to czer­wo­na cyfra 9 któ­ra znaj­du­je się po obu stro­nach chwy­tu pisto­le­to­we­go. Broń zasi­la­na jest nabo­jem 9x19mm Parabellum, zasi­la­nie odby­wa się z dwu­rzę­do­we­go maga­zyn­ka sta­łe­go o pojem­no­ści 10 naboi łado­wa­ne­go za pomo­cą łódek na 10 naboi. Broń wypo­sa­żo­no w drew­nia­ną kabu­rę któ­ra peł­ni rów­nież rolę kol­by dostaw­nej. Zastosowano bez­piecz­nik NS (Naue Sicherung) umoż­li­wia­ją­cy zabez­pie­cze­nie bro­ni z kur­kiem zwol­nio­nym lub w poło­że­niu pośred­nim, nato­miast unie­moż­li­wia­ją­cy zabez­pie­cze­nie bro­ni z napię­tym kur­kiem. Pistolet posia­da celow­nik krzy­ko­wy z nasta­wa­mi od 50m do 500m (co 50m). Ogółem wypro­du­ko­wa­no od 135 do 150 tysię­cy egzem­pla­rzy tej odmiany.

Mauser C96 M20

Mauser C96 M20 to odmia­na pro­du­ko­wa­na po zakoń­cze­niu Iwś. Broń zasi­la­na jest nabo­jem 7,63x25mm z nie­wy­mien­ne­go maga­zyn­ka dwu­rzę­do­we­go o pojem­no­ści 10 naboi łado­wa­ne­go za pomo­cą łódek na 10 naboi. Ze wzglę­du na ogra­ni­cze­nia trak­ta­tu wer­sal­skie­go odmia­na ta cha­rak­te­ry­zu­je się krót­ką lufą o dłu­go­ści 99mm oraz bra­kiem drew­nia­nej kabu­ry peł­nią­cej rolę kol­by dostaw­nej, jed­nak mimo tego z tyłu chwy­tu znaj­du­je się zaczep do moco­wa­nia kol­by tego typu. W Mauserze C96 M20 zasto­so­wa­no rów­nież zmniej­szo­ny chwyt pisto­le­to­wy. Pistolet posia­da bez­piecz­nik NS (Naue Sicherung) umoż­li­wia­ją­cy zabez­pie­cze­nie bro­ni z kur­kiem zwol­nio­nym lub w poło­że­niu pośred­nim. Broń cha­rak­te­ry­zu­je się celow­ni­kiem sta­łym na 50m. Mauser C96 M20 zyskał przy­do­mek ​„Bolo”, według nie­któ­rych opi­nii od ​„bol­sze­wik” ze wzglę­du na sprze­daż 400.000 pisto­le­tów tego typu do ZSRR. Najprawdopodobniej nie jest to praw­da, bio­rąc pod uwa­gę że przy­do­mek ​„Bolo” poja­wił się przed powsta­niem ZSRR.

Mauser C96 M711

Mauser C96 M711 to odmia­na pro­du­ko­wa­na od począt­ku lat 30-tych. Broń zasi­la­na jest nabo­jem 7,63x25mm. Zasilanie w odróż­nie­niu od poprzed­nich wer­sji odby­wa się z dwu­rzę­do­we­go maga­zyn­ka wymien­ne­go o pojem­no­ści 10 lub 20 naboi. Gniazdo maga­zyn­ka znaj­du­je się przed chwy­tem pisto­le­to­wym, przy­cisk zatrza­sku maga­zyn­ka umiesz­czo­no z pra­wej stro­ny szkie­le­tu. Należy jed­nak zazna­czyć że przed Mauserem C96 M711 w wymien­ny maga­zy­nek wypo­sa­żo­ne były hisz­pań­skie odmia­ny Mausera C96 np. Astra 902. Mauser C96 M711 posia­da bez­piecz­nik Universalsicherung umoż­li­wia­ją­cy zabez­pie­cze­nie bro­ni z kur­kiem napię­tym i zwol­nio­nym. Naciśnięcie spu­stu przy napię­tym kur­ku i zabez­pie­czo­nej bro­ni powo­du­je zwol­nie­nie kur­ka bez strza­łu, przy zabez­pie­czo­nej bro­ni kurek może zostać napię­ty. Mauser C96 M711 to jed­na z ostat­nich odmian tego pistoletu.

Mauser C96 M712 ​„Schnellfeuer”

Mauser C96 M712 ​„Schnellfeuer” to pisto­let auto­ma­tycz­ny pro­du­ko­wa­ny od począt­ku lat 30-tych. Pistolet zasi­la­ny jest nabo­jem 7,63x25mm z dwu­rzę­do­we­go maga­zyn­ka wymien­ne­go o pojem­no­ści 10 lub 20 naboi. Gniazdo maga­zyn­ka znaj­du­je się przed chwy­tem pisto­le­to­wym, przy­cisk zatrza­sku maga­zyn­ka umiesz­czo­no z pra­wej stro­ny szkie­le­tu. Mauser C96 M712 wypo­sa­żo­ny jest w mecha­nizm spu­sto­wy umoż­li­wia­ją­cy strze­la­nie ogniem poje­dyn­czym i cią­głym. Skrzydełko prze­łącz­ni­ka rodza­ju ognia umiesz­czo­no z lewej stro­ny szkie­le­tu nad chwy­tem pisto­le­to­wym. Nie był to jed­nak pierw­szy pisto­let auto­ma­tycz­ny skon­stru­owa­ny na pod­sta­wie Mausera C96, wcze­śniej poja­wi­ły się np. hisz­pań­skie pisto­le­ty auto­ma­tycz­ne Astra 901 i Astra 903. Mauser C96 M712 posia­da bez­piecz­nik Universalsicherung umoż­li­wia­ją­cy zabez­pie­cze­nie bro­ni przy napię­tym i zwol­nio­nym kur­ku. Naciśnięcie spu­stu przy napię­tym kur­ku i zabez­pie­czo­nej bro­ni powo­du­je zwol­nie­nie kur­ka bez strza­łu, przy bro­ni zabez­pie­czo­nej kurek może zostać napię­ty. Duża szyb­ko­strzel­ność teo­re­tycz­na (900 strza­łów na minu­tę), mała masa oraz brak łoża i przed­nie­go chwy­tu pisto­le­to­we­go powo­du­ją że Mauser C96 M712 nie cha­rak­te­ry­zu­je się zbyt dobrą cel­no­ścią pod­czas strze­la­nia seria­mi. Należy jed­nak zazna­czyć że są to typo­we cechy pisto­le­tów auto­ma­tycz­nych. Ogółem wypro­du­ko­wa­no oko­ło 100 tysię­cy egzem­pla­rzy Mausera C96 M712. Co cie­ka­we w latach 80-tych roz­po­czę­to pro­duk­cję chiń­skie­go pisto­le­tu auto­ma­tycz­ne­go Type 80 któ­ry wzo­ro­wa­ny jest na Mauserze C96 M712.