Amunicja bojowa do broni palnej

NABOJE PISTOLETOWE

 

5,45 mm x 18 PSM

Jest to jeden z now­szych, rosyj­skich nabo­jów pisto­le­to­wych o małej ener­gii począt­ko­wej poci­sku. Konstruktorką nabo­ju jest A. D. Denisowa. Nabój uży­wa­ny jest w nowym pisto­le­cie PSM (pisto­let samo­za­riad­nyj mało­ga­ba­ryt­nyj – pisto­let samo­pow­ta­rzal­ny o małych wymiarach).
Masa nabo­ju 4,8 g. Masa poci­sku 2,4–2,6 g. Masa ładun­ku pro­cho­we­go 0,17 g. Długość nabo­ju 24 mm. Długość łuski 18 mm, łuska z szyj­ką. Prędkość począt­ko­wa poci­sku 315 m/s z lufy o dłu­go­ści 85 mm. Energia począt­ko­wa poci­sku 125 J.

7,62 mm x 25 (7,63 mm x 25 Mauser)

Oryginalny nabój 7,63 mm x 25 Mauser został opra­co­wa­ny w 1896 r. wraz z pisto­le­tem Mausera i w pań­stwach zachod­nich jest pro­du­ko­wa­ny do dziś. Nabój ten był sze­ro­ko uży­wa­ny w Rosji i Związku Radzieckim. W roku 1930 wraz z pisto­le­tem Tokariewa TT został przy­ję­ty jako prze­pi­so­wy nabój pisto­le­to­wy z prze­zna­cze­niem do pisto­le­tów i pisto­le­tów maszy­no­wych. Ze wzglę­du na ujed­no­li­ce­nie kali­bru z nabo­jem kara­bi­no­wym zmie­nio­no for­mal­nie kali­ber z 7,63 mm na 7,62 mm. Spotyka się nastę­pu­ją­ce ozna­cze­nia tego nabo­ju: 7,62 mm nabój wz. 30; 7,62 mm nabój Tokariewa lub 7,62 mm nabój TT. Różnice wymia­ro­we w porów­na­niu z ory­gi­na­łem są tak drob­ne, że miesz­czą się w gra­ni­cach tole­ran­cji wyko­na­nia i prak­tycz­nie oba nabo­je są wymien­ne. Nabój Mauser pro­du­ko­wa­no z róż­ny­mi poci­ska­mi, prze­pi­so­wy pocisk woj­sko­wy miał masę 5,57g.
Masa nabo­ju radziec­kie­go 10,8 g. Masa poci­sku 5,5 g. Masa ładun­ku mio­ta­ją­ce­go 0,52 g. Długość nabo­ju 35 mm. Długość łuski 24,8 mm. Długość poci­sku 14 mm. Stosowane poci­ski to: pocisk zwy­kły P, przeciwpancerno-zapalający P‑41 i smu­go­wy P‑T. Łuska z szyj­ką i kry­zą zwy­kłą. Ciśnienie mak­sy­mal­ne 220–240 MPa. Prędkość począt­ko­wa poci­sku 420 m/s z lufy o dłu­go­ści 116 mm (pisto­let Tokariewa) i oko­ło 500 m/s z lufy o dłu­go­ści 243 mm (pisto­let maszy­no­wy PPS). Skuteczne raże­nie celu żywe­go w odle­gło­ści do 800 m. Donośność mak­sy­mal­na 1800 m.

7,65 mm x 17 SR Browning

Nabój ten skon­stru­ował John M. Browning w 1897 r. do pisto­le­tu samo­pow­ta­rzal­ne­go i odtąd stał się on świa­to­wym, prze­pi­so­wym nabo­jem do małych pisto­le­tów. Specjaliści oce­nia­ją, że ok. 75% pisto­le­tów, pro­du­ko­wa­nych od 1900 r., strze­la­ło tym wła­śnie nabo­jem. W zasto­so­wa­niu woj­sko­wym były to zazwy­czaj pisto­le­ty dla ofi­ce­rów szta­bo­wych lub oddzia­łów dru­gie­go rzu­tu. Bardzo sze­ro­kie zasto­so­wa­nie zna­lazł w pisto­le­tach poli­cyj­nych i służb bez­pie­czeń­stwa. W b. Czechosłowacji skon­stru­owa­no do tego nabo­ju mały pisto­let maszy­no­wy – Skorpion.
Masa nabo­ju 7,8–9,3 g. Masa poci­sku 4,6–4,8 g. Masa ładun­ku mio­ta­ją­ce­go 0,16 g. Długość nabo­ju 25 mm. Długość łuski 17,3 mm. Łuska bez szyj­ki z kry­zą czę­ścio­wo wysta­ją­cą. Ciśnienie mak­sy­mal­ne 165–180 MPa. Prędkość począt­ko­wa w gra­ni­cach 275–300 m/s; mię­dzy inny­mi z lufy o dłu­go­ści 100 mm uzy­sku­je się 285 m/s. Skuteczne raże­nie celu żywe­go w odle­gło­ści do 250 m. Donośność mak­sy­mal­na 1400 m.

9 mm x 18 Makarow

Nabój ten ofi­cjal­nie wszedł do uzbro­je­nia w b. Związku Radzieckim wraz z pisto­le­tem Makarowa w 1951 r. i stąd pocho­dzi jego potocz­na nazwa. Wymiarami, masą i para­me­tra­mi bali­stycz­ny­mi jest podob­ny do cze­cho­sło­wac­kie­go nabo­ju Strakonice wz. 24 oraz nie­miec­kie­go eks­pe­ry­men­tal­ne­go nabo­ju 9 mm Ultra, opra­co­wa­ne­go przed dru­gą woj­ną światową.

Masa nabo­ju 10 g. Masa poci­sku 6,1 g. Masa ładun­ku mio­ta­ją­ce­go 0,24 g. Długość nabo­ju 25 mm. Długość łuski 18 mm. Długość poci­sku 11 mm. Pocisk płasz­czo­wy z rdze­niem oło­wia­nym lub rdze­niem sta­lo­wym w kształ­cie grzyb­ka, osa­dzo­ne­go w koszul­ce oło­wia­nej. Łuska bez szyj­ki z kry­zą zwy­kłą. Prędkość począt­ko­wa 310 m/s z lufy o dłu­go­ści 85 mm, 315 m/s z lufy o dłu­go­ści 93 mm i 340 m/s z lufy o dłu­go­ści 140 mm. Wymienione dłu­go­ści luf odno­szą się do pisto­le­tów: P‑64, Makarowa i Stieczkina. Ciśnienie mak­sy­mal­ne 120 MPa. Skuteczność raże­nia celu żywe­go w odle­gło­ści do 350 m. Donośność mak­sy­mal­na 1300 m.

9 mm x 18 policyjny (Police)

Jest to dość nowy nabój pisto­le­to­wy, opra­co­wa­ny w RFN na począt­ku lat sie­dem­dzie­sią­tych i mają­cy zastą­pić 9 mm Short. W sto­sun­ku do nabo­ju Short ma on ener­gię wylo­to­wą poci­sku wiek­szą o pra­wie 50%, ale może być bez­piecz­nie wystrze­li­wa­ny z bro­ni z zam­kiem swo­bod­nym. Masę, wymie­ry i para­me­try bali­stycz­ne ma bar­dzo podob­ne do rosyj­skie­go nabo­ju Makarowa, jed­nak­że róż­ni­ce w wymia­rach są na tyle istot­ne, że nabo­je te nie są wymien­ne. Jak wyni­ka z nazwy, został zapro­jek­to­wa­ny spe­cjal­nie do użyt­ku w pisto­le­tach poli­cyj­nych, któ­rych opra­co­wa­nie i pro­duk­cję pod­ję­ły takie fir­my jak SIG, Mauser oraz Heckler i Koch. W Niemczech nabój zna­ny jest pod nazwą 9 mm x 18 Ultra i takie ozna­cze­nie tło­czo­ne jest na dnie łuski przez wytwór­nię Dynamit-Genschow; inni pro­du­cen­ci, zwłasz­cza Hirtenberger w Austrii, wybi­ja­ją na dnie łuski napis 9 mm Police.

Masa poci­sku 6,1 g. Długość nabo­ju 25,5 mm. Długość łuski 18 mm. Łuska bez szyj­ki z kry­zą zwy­kłą. Prędkość począt­ko­wa 330 m/s.

9 mm x 19 Parabellum

Nabój ten powstał w 1902 r. Opracował go Georg Luger w wytwór­ni Deutche Waffen und Munitionsfabrik – DWM w celu zwięk­sze­nia mocy oba­la­ją­cej pisto­le­tu Parabellum. Jest to powięk­szo­na wer­sja poprzed­nie­go nabo­ju Lugera – 7,65 mm Parabellum, w któ­rym otwo­rzo­no” łuskę, to zna­czy łuskę z szyj­ką zastą­pio­no łuską bez szyj­ki, a kali­ber poci­sku zwięk­szo­no do 9 mm. Początkowo nawy pocisk miał kształt walcowo-stożkowy z pła­skim wierz­choł­kiem. W roku 1915 wpro­wa­dzo­no pocisk walcowo-owalny i odtąd jest to już stan­dar­do­wy kształt poci­sku. Pociski walcowo-stożkowe pro­du­ko­wa­no do 1930 r.
Wkrótce po wpro­wa­dze­niu nabój 9 mm Parabellum stał się uni­wer­sal­nym nabo­jem woj­sko­wym; był i jest pro­du­ko­wa­ny w bar­dzo wie­lu wytwór­niach na całym świe­cie z wyjąt­kiem b. Związku Radzieckiego. W Polsce nabój ten pro­du­ko­wa­no w okre­sie mię­dzy­wo­jen­nym do pisto­le­tu VIS oraz do pisto­le­tu maszy­no­we­go Mors. Naboje Parabellum moż­na dziś spo­tkać z łuska­mi mosięż­ny­mi i sta­lo­wy­mi i prak­tycz­nie z każ­dym rodza­jem poci­sku, nie wyłą­cza­jąc poci­sków z two­rzyw sztucznych.

Masa nabo­ju 10,4–12,5 g. Masa ładun­ku mio­ta­ją­ce­go 0,32–0,36 g. Długość nabo­ju 29,7 mm. Długość łuski 19,15 mm. Długość poci­sku 15,5 mm. Łuska bez szyj­ki z kry­zą zwy­kłą. Według wyma­gań NATO masa poci­sku 7,45 g, pocisk w płasz­czu, pręd­kość począt­ko­wa 396 m/s, ener­gia począt­ko­wa poci­sku 584 J, śred­nia war­tość ciśnie­nia mak­sy­mal­ne­go 205 MPa, sku­pie­nie 75 mm na 50 m. Skuteczne raże­nie celu żywe­go na odle­głość do 600 m. Donośność mak­sy­mal­na 1600 m.

11,43 mm x 23 Colt (0,45 cala ACP – Auto Colt Pistol)

Nabój pisto­le­to­wy 11,43 mm Colt jest prze­pi­so­wym nabo­jem ame­ry­kań­skim od 1911 r., ale jego wpro­wa­dze­nie do uzbro­je­nia datu­je się na rok 1907. Jest nabój sze­ro­ko roz­po­wszech­nio­ny w świe­cie , zwłasz­cza w Ameryce Centralnej i Południowej. W USA są obec­nie w uży­ciu nabo­je: z poci­skiem zwy­kłym M1911, z poci­skiem smu­go­wym M26 oraz tzw. nabój High Density Shot M261, zawie­ra­ją­cy w sobie 16 drob­nych kulek w sabo­cie (koszul­ce) o kształ­cie zbli­żo­nym do kształ­tu poci­sku zwy­kłe­go. Bada się moż­li­wo­ści wpro­wa­dze­niu nabo­jów o mniej­szym ładun­ku pro­chu, nabo­jów wie­lo­po­ci­sko­wych oraz poci­sków pierścieniowych.

Masa nabo­ju 21,4 g. Masa ładun­ku pro­cho­we­go 0,33 g. Masa poci­sku zwy­kłe­go 15,16 g, masa poci­sku smu­go­we­go 13,48 g. Długość nabo­ju 32,4 mm. Długość poci­sku 16,8 mm. Długość łuski 22,8 mm. Ciśnienie mak­sy­mal­ne 105–112 MPa. Prędkość począt­ko­wa poci­sku 250 m/s z lufy o dłu­go­ści 127,6 mm. Energia począt­ko­wa poci­sku zwy­kłe­go 474 J. Łuska bez szyj­ki z kry­zą zwy­kłą. Pocisk woj­sko­wy w płasz­czu. Pociski uży­wa­ne w poli­cji i służ­bach spe­cjal­nych pół­płasz­czo­we lub bez płasz­cza, cza­sa­mi z wgłę­bie­niem na oło­wia­nym wierz­choł­ku lub ze spłasz­czo­nym wierzchołkiem.

NABOJE POŚREDNIE

5,45 mm x 39 nabój rosyjski

W b. Związku Radzieckim na począt­ku lat sie­dem­dzie­sią­tych opra­co­wa­no nowy, mało­ka­li­bro­wy nabój pośred­ni, prze­zna­czo­ny do kara­bi­nów AK-74 i AKS-74 oraz do ręcz­ne­go kara­bi­nu maszy­no­we­go RPKS-74.
Płaszcz poci­sku wyko­na­ny jest ze sta­li pla­te­ro­wa­nej sto­pem miedziano-cynkowym. Pod płasz­czem znaj­du­je się oło­wia­na koszul­ka, wewnątrz któ­rej umiesz­czo­no rdzeń sta­lo­wy o dłu­go­ści ok. 15 mm. W gór­nej czę­ści koszul­ka ma ok. 3 mm zgru­bie­nie. Nad zgru­bie­niem koszul­ki pozo­sta­wio­no znacz­ną pustą prze­strzeń, dzię­ki cze­mu obni­żo­no pło­że­nie środ­ka cięż­ko­ści poci­sku. Oprócz poci­sków zwy­kłych w nabo­ju mogą być sto­so­wa­ne poci­ski smu­go­we i prze­ciw­pan­cer­ne. Łuska sta­lo­wa lakie­ro­wa­na, z szyj­ką i kry­zą zwy­kłą. Skok gwin­tu w lufie kara­bi­nu AK-74 wyno­si 195 mm, dzię­ki cze­mu wystrze­lo­ny pocisk uzy­sku­je dużą szyb­kość obro­to­wą, co w połą­cze­niu z dużą pręd­ko­ścią zapew­nia sta­bil­ny lot po pła­skim torze, na odle­głość do 400 m.

Masa nabo­ju 10,6 g. Masa poci­sku zwy­kłe­go 3,4 g. Masa ładun­ku mio­ta­ją­ce­go 1,4 g. Długość nabo­ju 56,7 mm. Długość łuski 39,5 mm. Prędkość począt­ko­wa poci­sku z kara­bi­nu 900 m/s, z erka­emu 960 m/s. Ciśnienie mak­sy­mal­ne 300 MPa.

5,56 mm x 45 M193 (0,223 cala Armalite)

Jest to woj­sko­wa wer­sja han­dlo­we­go nabo­ju 0,222 cala Remington, opra­co­wa­na w poło­wie lat pięć­dzie­sią­tych i wpro­wa­dzo­na do uzbro­je­nia ame­ry­kań­skie­go w 1957 r. wraz z kara­bi­nem AR-15. W latach sześć­dzie­sią­tych kara­bin ten, już jako M16, był sze­ro­ko uży­wa­ny w Wietnamie, a w koń­cu lat sześć­dzie­sią­tych woj­ska ame­ry­kań­skie rów­nież w Europie zaczę­ły powszech­nie sto­so­wać nabój 5,56 mm. Podniosło to bar­dzo ran­gę tego nabo­ju i przy­spie­szy­ło pra­ce nad odpo­wied­ni­mi bro­nia­mi. W kil­ku kra­jach, w bar­dziej lub mniej ogra­ni­czo­nym zakre­sie, wpro­wa­dzo­no do uzbro­je­nia kara­bi­ny AR-15 lub M16 i w ten spo­sób pro­duk­cja amu­ni­cji 5,56 mm zaczę­ła stop­nio­wo roz­sze­rzać się ilo­ścio­wo i geo­gra­ficz­nie. Po bada­niach prze­pro­wa­dzo­nych w NATO w latach 1977–1980 usta­lo­no, że kali­ber 5,56 mm będzie dru­gim, obok kali­bru 7,62 mm, znor­ma­li­zo­wa­nym kali­brem państw zachod­nich, ale nabo­jem wio­dą­cym będzie bel­gij­ski nabój SS109 zamiast dotych­cza­so­we­go ame­ry­kań­skie­go M193.

Masa nabo­ju M193 11,8 g. Masa ładun­ku pro­cho­we­go 1,62 g. Długość nabo­ju 57,4 mm. Długość poci­sku 19 mm. Długość łuski 44,6 mm. Ciśnienie mak­sy­mal­ne, mie­rzo­ne przy­rzą­dem zgnio­to­wym, 365 do 373 MPa.

5,56 mm x 45 SS109 (FN)

Belgijski nabój o kali­brze 5,56 mm x 45 został opra­co­wa­ny w poło­wie lat sie­dem­dzie­sią­tych jako alter­na­ty­wa dla ame­ry­kań­skie­go nabo­ju M193. Pociski sto­so­wa­ne w tym nabo­ju są smu­klej­sze, dłuż­sze i cięż­sze od poci­sków ame­ry­kań­skich oraz przy­sto­so­wa­ne do wystrze­li­wa­nia z luf o krót­szym sko­ku gwin­tu, co zapew­nia im więk­szą sta­bi­li­za­cję na torze i dużą zdol­ność prze­bi­cia umow­nych celów pancernych.

Masa nabo­ju SS109 4,0 g. Długość poci­sku 23 mm. Prędkość począt­ko­wa 948 m/s.

7,62 mm x 39 wz. 43

Rosyjski nabój pośred­ni o kali­brze 7,62 mm powstał w 1943 r. w wyni­ku prac nad amu­ni­cją strze­lec­ką. Przed kon­struk­to­ra­mi posta­wio­no zada­nie zapro­jek­to­wa­nia nabo­ju o kali­brze 7,62 mm, któ­re­go pocisk wystrze­lo­ny z lufy o dłu­go­ści 500–520 mm, miał­by w odle­gło­ści 1000 m ener­gię kine­tycz­ną rzę­du 200 J, a masa cał­ko­wi­ta nabo­ju zawie­ra­ła­by się w gra­ni­cach 15–17 g. Tak sfor­mu­ło­wa­ne wyma­ga­nia taktyczno-techniczne naj­le­piej speł­nił nabój skon­stru­owa­ny przez N. M. Jelizarowa i B. W. Siemina. Nabój ten, przy­ję­ty do uzbro­je­nia pod nazwą 7,62 mm nabój wz. 43, wypeł­nił lukę pomię­dzy nabo­jem pisto­le­to­wym i kara­bi­no­wym i stwo­rzył nowe moż­li­wo­ści kon­struk­cji bro­ni strze­lec­kiej. Pierwszymi bro­nia­mi do tego nabo­ju były: kara­bin samo­pow­ta­rzal­ny Simonowa ksS, kara­bi­nek Kałasznikowa AK oraz ręcz­ny kara­bin maszy­no­wy Diegtiariewa erka­em D. Obecnie nabój pośred­ni znaj­du­je powszech­ne zasto­so­wa­nie we wszyst­kich pań­stwach b. Układu Warszawskiego, a ponad­to został przy­ję­ty do uzbro­je­nia w Chinach, Finlandii i w Jugosławii.

Masa nabo­ju wz. 43 16,2 g, z ładun­kiem pro­cho­wym 16,6 g. Długość nabo­ju 56 mm. Długość poci­sku 27 mm. Długość łuski 39 mm. Prędkość począt­ko­wa poci­sku zwy­kłe­go 715 m/s przy strze­la­niu z kara­bin­ka AKM z lufą o dłu­go­ści 415 mm oraz 735 m/s przy strze­la­niu z kara­bi­nu samo­pow­ta­rzal­ne­go Simonowa ksS z lufą o dłu­go­ści 520 mm.

7,62 mm x 45 wz. 52 (M1952)

Ten nabój pośred­ni, o bar­dzo dobrych para­me­trach bali­stycz­nych, został skon­stru­owa­ny samo­dziel­nie w b. Czechosłowacji w koń­cu lat czter­dzie­stych i wpro­wa­dzo­ny do uzbro­je­nia w 1952 r. do wła­sne­go kara­bi­nu wz 52. Na począt­ku lat sześć­dzie­sią­tych, w wyni­ku usta­leń nor­ma­li­za­cyj­nych w ramach Układu Warszawskiego, zastą­pio­no go nabo­jem radziec­kim 7,62 mm x 39 wz. 43. Produkowany był z łuska­mi mosięż­ny­mi lub sta­lo­wy­mi lakie­ro­wa­ny­mi oraz z poci­ska­mi zwy­kły­mi z rdze­niem sta­lo­wym i poci­ska­mi smugowymi.

Masa poci­sku zwy­kłe­go 8,4 g. Masa poci­sku smu­go­we­go rów­nież 8,4 g. Długość nabo­ju 60 mm. Długość łuski 44,8 mm. Prędkość począt­ko­wa poci­sku 744 m/s.

NABOJE KARABINOWE

7,5 mm x 54 nabój francuski MAS

Nabój ten opra­co­wa­no w latach dwu­dzie­stych jako nabój do kara­bi­nów maszy­no­wych. Zastosowanie w kara­bi­nach zna­la­zło dopie­ro w 1934 r. Przy opra­co­wy­wa­niu wzo­ro­wa­no się na nabo­ju Mausera 7,92 mm x 57, a zmia­na kali­bru była podyk­to­wa­na wyma­ga­nia­mi bali­stycz­ny­mi. Nabój 7,5 mm x 54, pro­du­ko­wa­ny tyl­ko we Francji i uży­wa­ny jedy­nie do bro­ni fran­cu­skich, pozo­sta­je nadal nabo­jem prze­pi­so­wym we Francji oraz w byłych kolo­niach franuskich.

Masa nabo­ju 23,5 g. Masa ładun­ku pro­cho­we­go 2,85 g. Długość nabo­ju 75,9 mm. Długość poci­sku 27,3 mm. Długość łuski 53,6 mm. Średnia war­tość ciśnie­nia mak­sy­mal­ne­go 265 MPa. Prędkość począt­ko­wa 845 m/s.

7,5 mm x 55 nabój szwajcarski

Jest to jeden z pierw­szych na świe­cie mało­ka­li­bro­wych nabo­jów kara­bi­no­wych z kry­zą zwy­kłą. Został opra­co­wa­ny i przy­ję­ty do uzbro­je­nia w Szwajcarii w 1889 r. Po róż­nych udo­sko­na­le­niach w 1911 r. wpro­wa­dzo­no pocisk o masie 11,34 g i o mak­sy­mal­nej śred­ni­cy 7,8 mm, któ­ry do dziś pozo­sta­je poci­skiem prze­pi­so­wym. Amunicja woj­sko­wa tego kali­bru pro­du­ko­wa­na jest tyl­ko w Szwajcarii.

Masa nabo­ju 27,5 g. Długość nabo­ju 77,5 mm. Długość poci­sku 28,7 mm. Długość łuski 55,4 mm. Średnia war­tość ciśnie­nia mak­sy­mal­ne­go 260 MPa. Prędkość począt­ko­wa 780 m/s.

7,62 mm x 51 NATO

O nabo­ju tym mówi się , że jest to triumf poli­ty­ki nad bali­sty­ką. Opracowano go w 1952 r. i w rok póź­niej przy­ję­to do uzbro­je­nia jako nabój znor­ma­li­zo­wa­ny w NATO. Wielu spe­cja­li­stów opo­wia­da­ło się za nabo­jem pośred­nim, ze skró­co­ną łuską, w rodza­ju rosyj­skie­go nabo­ju 7,62 mm x 39 wz. 43, jed­nak­że Amerykanie bez­względ­nie upie­ra­li się przy nabo­ju peł­no­wy­mia­ro­wym, podob­nym do ich nabo­ju 7,62 mm x 63. W rezul­ta­cie powstał nabój Springfield ze skró­co­ną do 51 mm łuską, czy­li kom­pro­mis, któ­ry niko­go nie zado­wo­lił. Jednakże ran­ga nor­ma­li­za­cji nabo­ju w Pakcie NATO była tak wiel­ka, iż wie­le kra­jów, nie nale­żą­cych do Paktu, przy­ję­ło go i dziś jest on w powszech­nym użyt­ko­wa­niu na całym świe­cie. Większość nabo­jów ma łuski mosięż­ne, jed­nak­że od cza­su do cza­su pro­du­ko­wa­ne są nabo­je z łuska­mi sta­lo­wy­mi. Naboje wytwa­rza­ne są w wytwór­niach rzą­do­wych i w fir­mach pry­wat­nych, nie zawsze zgod­nie z wyma­ga­nia­mi NATO. Te, któ­re speł­nia­ją wyma­ga­nia, mają na dnie łuski wybi­ty sym­bol NATO, krzyż w kole, co ozna­cza ich cał­ko­wi­tą wymien­ność. Nabój 7,62 mm x 51 rów­nież jest sprze­da­wa­ny jako nabój spor­to­wy pod nazwą .308 Winchester.

Masa nabo­ju 23,8 g. Masa ładun­ku mio­ta­ją­ce­go 3,0 g. Długość nabo­ju 69,8 mm. Długość poci­sku 27,2 mm. Długość łuski 51 mm. Ciśnienie mak­sy­mal­ne 282 MPa.
7,62 mm x 54R Mosin
Wprowadzony w 1891 r. do uzbro­je­nia Carskiej Rosji, wraz z kara­bi­nem Mosina, nabój 7,62 mm x 54R prztr­wał, z nie­wiel­ki­mi zmia­na­mi, do chwi­li obec­nej. Jest to ostat­ni ze sta­rych nabo­jów kara­bi­no­wych, znaj­du­ją­cych zasto­so­wa­nie woj­sko­we w ręcz­nych i uni­wer­sal­nych kara­bi­nach maszy­no­wych, na przy­kład PK i PKS, uży­wa­nych w pań­stwach Układu Warszawskiego. Cechą wyróż­nia­ją­cą ten nabój jest wysta­ją­ca kry­za łuski. Obecnie jest pro­du­ko­wa­ny rów­nież i w tych kra­jach, któ­re w swo­im cza­sie przy­ję­ły do uzbro­je­nia kara­bi­ny Mosina, np. w Chinach i w Finlandii.

Masa nabo­ju 23,2 do 25,2 g. Masa ładun­ku mio­ta­ją­ce­go 3,2 g. Długość nabo­ju 77,2 mm. Długość poci­sku 28,6 mm. Długość łuski 53,6 mm. Średnie ciśnie­nie mak­sy­mal­ne 300 MPa. Łuski mosięż­ne, sta­lo­we pla­te­ro­wa­ne lub sta­lo­we lakie­ro­wa­ne z kry­zą wysta­ją­cą (stąd lite­ra R – rim­med – w ozna­cze­niu naboju).

7,62 mm x 63 Springfield

Amerykański nabój kara­bi­no­wy zna­ny rów­nież pod nazwą .30–06 Springfield lub .30 US servi­ce. Wprowadzono go do uzbro­je­nia w 1903 r. wraz z kara­bi­nem Springfield M1903. Kolejne moder­ni­za­cje w latach 1906, 1926, 1940 doty­czy­ły kształ­tu poci­sku. Pocisk z 1940 r. został znor­ma­li­zo­wa­ny i pod nazwą M2 jest uży­wa­ny do dziś. Stał się on pod­sta­wą do stwo­rze­nia całej rodzi­ny poci­sków. Nabój wyróż­nia się dużą dłu­go­ścią całkowitą.
Nabój Springfield przy­ję­ło do uzbro­je­nia wie­le kra­jów; albo jako nabój ogól­ne­go prze­zna­cze­nia, albo, jak w przy­pad­ku Wielkiej Brytanii, w związ­ku z uży­wa­niem na czoł­gach i samo­lo­tach ame­ry­kań­skich kara­bi­nów maszy­no­wych Browninga. Jest więc to nabna­bo­jów ój roz­po­wszech­nio­ny w świe­cie i pro­du­ko­wa­ny w kil­ku wytwór­niach. Oprócz woj­sko­wych ist­niej­te­go kalibru.
ą nabo­je spor­to­we oraz nabo­je do sztu­ce­rów myśliwskich
Długość nabo­ju 84,8 mm. Długość poci­sku 32,5 mm. Długość łuski 63,2 mm. Masa nabo­ju 27,7 g. Masa ładun­ku mio­ta­ją­ce­go 3,62 g. Średnie ciśnie­nie mak­sy­mal­ne 301 MPa.

7,92 mm x 57 Mauser

Jest to chy­ba naj­bar­dziej zna­ny i naj­bar­dziej roz­po­wszech­nio­ny na całym świe­cie woj­sko­wy nabój kara­bi­no­wy. Produkowany był w wie­lu kra­jach w trud­nej do wyli­cze­nia licz­bie odmian. W Polsce na przy­kład wytwa­rza­no go w okre­sie mię­dzy­wo­jen­nym w Fabryce Amunicji w Skarżysku. Dziś w regu­lar­nych woj­skach powta­rzal­ne kara­bi­ny Mausera zastą­pio­no kara­bi­na­mi samo­pow­ta­rzal­ny­mi i kara­bin­ka­mi samo­czyn­ny­mi do nowych nabo­jów, ale wszel­kie­go rodza­ju stra­że i służ­by: prze­my­sło­we, gra­nicz­ne, pocz­to­we, cel­ne i inne orga­ni­za­cje para­mi­li­tar­ne na świe­cie nadal korzy­sta­ją z kara­bi­nów i nabo­jów 7,92 mm x 57. W woj­sku nabo­je te sto­su­je się w nie­któ­rych kara­bi­nach maszy­no­wych, zasi­la­nych z taśmy, np. w jugo­sło­wiań­skim kara­bi­nie maszy­no­wym M53, będą­cy zresz­tą jed­ną z wer­sji nie­miec­kie­go MG42. Używa się ich rów­nież w wal­kach, np. w kon­flik­tach lokal­nych. Dlatego też przy­naj­mniej kil­ka firm zaj­mu­je się nadal pro­duk­cją tej amu­ni­cji. Ponadto zuży­wa­ne są jesz­cze zapa­sy nie­miec­kich i angiel­skich (do kara­bi­nu maszy­no­we­go Besa) nabo­jów z okre­su dru­giej woj­ny światowej.

Masa nabo­ju 24,1 do 26,2 g. Masa ładun­ku mio­ta­ją­ce­go 3,15 do 3,25 g. Długość nabo­ju 80,5 mm. Długość poci­sku 28 mm. Długość łuski 56,8 mm. Średnie ciśnie­nie mak­sy­mal­ne 277 MPa. Łuska mosięż­na lub sta­lo­wa lakie­ro­wa­na bez kry­zy wystającej.