M16

M16 (Colt Model 604) to ame­ry­kań­ski kara­bi­nek auto­ma­tycz­ny skon­stru­owa­ny w fir­mie Colt’s Patent Firearms na pod­sta­wie kara­bin­ka auto­ma­tycz­ne­go AR-15 skon­stru­owa­ne­go w fir­mie Armalite. Zasilany nabo­jem 5,56x45mm AR-15 powstał poprzez prze­kon­stru­owa­nie kara­bi­nu auto­ma­tycz­ne­go AR-10 zasi­la­ne­go nabo­jem 7,62x51mm. Przekonstruowania AR-10 w AR-15 doko­na­li James Sullivan oraz Robert Fremont, pod­czas prac nie brał udzia­łu kon­struk­tor kara­bi­nu AR-10, Eugene Stoner. W 1959r fir­ma Armalite sprze­da­ła pra­wa paten­to­we do kara­bin­ka AR-15 fir­mie Colt’s Patent Firearms. AR-15 powstał w ramach pro­gra­mu SCHV (Small Calibre High Velocity), jed­no­cze­śnie w ramach pro­gra­mu SPIW (Special Purpose Indywidual Weapon) pro­wa­dzo­no pra­ce nad kara­bin­kiem zasi­la­nym nabo­jem strzał­ko­wym. Początkowo zakła­da­no że AR-15 i jego odmia­ny będą jedy­nie kon­struk­cją przej­ścio­wą, wyko­rzy­sty­wa­ną do cza­su zakoń­cze­nia prac w ramach pro­gra­mu SPIW. Ostatecznie jed­nak pro­gram SPIW prze­rwa­no, nato­miast róż­ne odmia­ny M16 sta­ły się pod­sta­wo­wą bro­nią w ame­ry­kań­skich siłach zbroj­nych. Pierwsze AR-15 wytwo­rzo­ne w fir­mie Colt zosta­ły dostar­czo­ne w 1959r do Malezji, jed­nak były to nie­wiel­kie ilo­ści. W 1961r ame­ry­kań­ski gene­rał LeMay zgło­sił wnio­sek o zakup w następ­nym roku budże­to­wym 8.500 kara­bin­ków AR-15 dla sił powietrz­nych, przy czym oce­niał cał­ko­wi­te zapo­trze­bo­wa­nie sił powietrz­nych na 80.000 AR-15. Wniosek gene­ra­ła LeMay został odrzu­co­ny. We wrze­śniu siły powietrz­ne zgło­si­ły zapo­trze­bo­wa­nie na 8.500 kara­bin­ków AR-15, jed­nak wnio­sek ponow­nie został odrzu­co­ny. W 1961r ame­ry­kań­ska agen­cja ARPA (Advenced Research Project Agency) dostar­czy­ła na testy do Wietnamu 10 kara­bin­ków AR-15 oraz zamó­wi­ła dal­sze 1000 egzem­pla­rzy. Pierwsza dosta­wa zamó­wio­nych w 1961r kara­bin­ków dla ARPA mia­ła miej­sce w stycz­niu 1962r, osta­tecz­nie duża część z 1000 kara­bin­ków dla ARPA tra­fi­ła do ame­ry­kań­skich dorad­ców w Wietnamie. W maju 1962r ame­ry­kań­skie siły powietrz­ne ponow­nie zgło­si­ły zapo­trze­bo­wa­nie na 8.500 kara­bin­ków AR-15, osta­tecz­nie w sierp­niu 1962r fir­ma Colt otrzy­ma­ła zamó­wie­nie na 8.500 egzem­pla­rzy. W 1962r nie­wiel­ką ilość kara­bin­ków dostar­czo­no rów­nież do oddzia­łow spe­cjal­nych mary­nar­ki wojen­nej (Navy SEAL). W nie­któ­rych źró­dłach moż­na spo­tkać się z infor­ma­cją o zaku­pie 20.000 AR-15 w 1962r dla sił powietrz­nych, oddzia­łów spe­cjal­nych mary­nar­ki wojen­nej oraz dorad­ców w Wietnamie, jed­nak ifor­ma­cja ta naj­praw­do­po­dob­niej nie jest praw­dzi­wa. W 1962r AR-15 został ofi­cjal­nie wpro­wa­dzo­ny do uzbro­je­nia sił powietrz­nych jako Rifle, 5.56mm, AR-15, być może jako limi­ted stan­dard rifle”. W 1963r zare­ko­men­do­wa­no zamó­wie­nie 100.000 kara­bin­ków dla ame­ry­kan­skich sił zbroj­nych. W 1963r zło­żo­no zamó­wie­nie na 85.000 kara­bin­ków XM16E1 (broń z ręcz­nym dosy­ła­czem zam­ka) dla wojsk lądo­wych oraz 19.000 kara­bin­ków M16 dla sił powietrz­nych. Pierwsze dosta­wy z zamó­wie­nia zło­żo­ne­go w 1963r roz­po­czę­to w 1964r. Według nie­któ­rych opi­nii ame­ry­kań­skie siły powietrz­ne stan­da­ry­zo­wa­ły AR-15 jako M16 w 1964r, tak więc w nie­któ­rych źró­dłach moż­na zna­leźć infor­ma­cję że M16 został wpro­wa­dzo­ny do uzbro­je­nia ame­ry­kań­skich sił powietrz­nych w 1964r. Amerykańskie woj­ska lądo­we w 1964r uzna­ły XM16E1 za limi­ted stan­dard rifle”. Firma Colt otrzy­ma­ła w 1966r kolej­ne zamó­wie­nie, osta­tecz­nie roz­sze­rzo­ne do 836.810 kara­bin­ków. Amerykańskie woj­ska lądo­we stan­da­ry­zo­wa­ły XM16E1 w 1967r jako Rifle, 5.56mm, M16A1, tym samym kara­bi­nek stał się stan­dard A rifle”. W 1968r fir­my Hydra Matic Division of General Motors oraz Harrisson and Richardson otrzy­ma­ły zamó­wie­nie osta­tecz­nie roz­sze­rzo­ne do 240.000 kara­bin­ków. Firmy Hydra Matic oraz Harrison and Richardson roz­po­czę­ły dosta­wy w 1969r. W 1969r fir­ma Colt orzy­ma­ła zamó­wie­nie na 740.800 kara­bin­ków M16A1 oraz 1000 M16. W 1970r fir­ma Colt otrzy­ma­ła zamo­wie­nie na 458.440 kara­bin­ków M16A1, nato­miast fir­ma Hydra Matic na 229.620 kara­bin­ków M16A1.

Konstrukcja M16

Karabinek auto­ma­tycz­ny M16 (Colt Model 604) zasi­la­ny jest mało­ka­li­bro­wym nabo­jem pośred­nim 5,56x45mm. Karabinki pro­du­ko­wa­ne do 1963r wypo­sa­żo­ne były w lufę ze sko­kiem gwin­tu wyno­szą­cym 14 cali, nato­miast broń pro­du­ko­wa­na od 1963r posia­da skok gwin­tu wyno­szą­cy 12 cali. Skok gwin­tu dosto­so­wa­ny jest do nabo­ju z poci­skiem M193. Broń może być rów­nież zasi­la­na nabo­jem 5,56x45mm z poci­skiem SS109, jed­nak zasto­so­wa­nie tego poci­sku powo­du­je nie­zbyt dobrą cel­ność. Pod lufą moż­na zamo­co­wać bagnet siecz­ny M7 lub M9. Zasilanie odby­wa się z dwu­rzę­do­wych maga­zyn­ków pudeł­ko­wych z dwu­rzę­do­wym wypro­wa­dze­niem. Początkowo sto­so­wa­no wyko­na­ne ze sto­pu alu­mi­nium maga­zyn­ki pudeł­ko­we o pojem­no­ści 20 naboi, w 1970r wpro­wa­dzo­no wyko­na­ne ze sto­pu alu­mi­nium maga­zyn­ki łuko­we o pojem­no­ści 30 naboi. Gniazdo maga­zyn­ka znaj­du­je się przed chwy­tem pisto­le­to­wym, przy­cisk zatrza­sku maga­zyn­ka umiesz­czo­no z pra­wej stro­ny komo­ry spu­sto­wej nad przed­nią czę­ścią kabłą­ka spu­stu. Broń dzia­ła na zasa­dzie odpro­wa­dza­nia gazów pro­cho­wych przez bocz­ny otwór w lufie, nie zasto­so­wa­no tło­ka gazo­we­go. Na gór­nej powierzch­ni suwa­dła znaj­du­je się ele­ment (zna­ny jako gas key) któ­re­go przed­nia część ma kon­takt z tyl­ną czę­ścią rur­ki dopro­wa­dza­ją­cej gazy pro­cho­we, jeśli zespół rucho­my znaj­du­je się w przed­nim poło­że­niu. Przy zespo­le rucho­mym w tyl­nym poło­że­niu przed­nia czść wspo­mnia­ne­go ele­men­tu znaj­du­je się za rur­ką dopro­wa­dza­ją­cą gazy pro­cho­we. Element wystę­pu­ją­cy pod nazwą gas key” dopro­wa­dza gazy pro­cho­we do komo­ry gazo­wej umiesz­czo­nej pomię­dzy tyl­ną czę­ścią zam­ka a suwa­dłem. Na zam­ku znaj­du­ją się trzy pier­ście­nie uszczel­nia­ją­ce zamek z suwa­dłem, dzie­ki temu gazy pro­cho­we nie ucie­ka­ją” z komo­ry gazo­wej poru­sza­jąc się do przo­du szcze­li­ną pomię­dzy zam­kiem a suwa­dłem. Po zło­że­niu bro­ni użyt­kow­nik powi­nien upew­nić się że wycię­cia na pier­ście­niach gazo­wych nie są usta­wio­ne w jed­nej linii, lecz roz­strze­lo­ne” co 120 stop­ni. Przy wycię­ciach usta­wio­nych w jed­nej linii, gazy pro­cho­we zaczną ucie­kać z komo­ry gazo­wej. Karabinek posia­da zamek z sied­mio­ma rygla­mi ryglo­wa­ny poprzez obrót, strze­la­nie nastę­pu­je z zam­ka zamknię­te­go. Po wystrze­le­niu z maga­zyn­ka ostat­nie­go nabo­ju zespół rucho­my zatrzy­mu­je się w tyl­nym poło­że­niu. Dźwignia umoż­li­wia­ją­ca zwol­nie­nie zespo­łu rucho­me­go w przed­nie poło­że­nie znaj­du­je się z lewej stro­ny komo­ry spu­sto­wej nad gniaz­dem maga­zyn­ka. Rączka zam­ko­wa pozo­sta­je nie­ru­cho­ma w trak­cie strze­la­nia, dla­te­go też jeśli zespół rucho­my z powo­du zanie­czysz­czeń nie może dojść w przed­nie poło­że­nie, dopchnię­cie go za pomo­cą rącz­ki zam­ko­wej nie jest moż­li­we. Jeśli nastą­pi­ła taka sytu­acja dopchnię­cie zespo­łu rucho­me­go moż­li­we było jedy­nie po roz­ło­że­niu czę­ścio­wym bro­ni. Zastosowano mecha­nizm spu­sto­wy umoż­li­wia­ją­cy strze­la­nie ogniem poje­dyn­czym i cią­głym, skrzy­deł­ko prze­łącz­ni­ka rodza­ju ognia peł­nią­ce rów­nież funk­cję bez­piecz­ni­ka znaj­du­je się z lewej stro­ny komo­ry spu­sto­wej nad chwy­tem pisto­le­to­wym. Broń moż­na zabez­pie­czyć jedy­nie przy kur­ku napię­tym. M16 posia­da komo­rę zam­ko­wą wyko­na­ną ze sto­pu alu­mi­nium, z tyłu komo­ry zam­ko­wej wysta­je tule­ja wewnątrz któ­rej znaj­du­je się poło­wa dłu­go­ści sprę­ży­ny powrot­nej. Tuleja umiesz­czo­na jest w kol­bie sta­łej, dla­te­go też wer­sje M16 wypo­sa­żo­ne w kol­bę skła­da­ną nie zyska­ły popu­lar­no­ści (nawet po zło­że­niu kol­by z komo­ry zam­ko­wej wysta­wa­ła tule­ja). Łoże, chwyt pisto­le­to­wy oraz kol­ba sta­ła wyko­na­ne są z two­rzy­wa sztucz­ne­go. Odłączenie łoża umoż­li­wia zamon­to­wa­nie pod lufą gra­nat­ni­ka pod­wie­sza­ne­go M203. M16 cha­rak­te­ry­zu­je się ukła­dem linio­wym, dla­te­go też punkt pod­par­cia kol­by znaj­du­je się na jed­nej linii z lufą. Rozkładanie czę­ścio­we bro­ni nastę­pu­je poprzez odchy­le­nie komo­ry spu­sto­wej na zawia­sie, roz­wią­za­nie takie nie utrud­nia mon­ta­żu celow­ni­ka optycz­ne­go oraz umoż­li­wia łatwą wymia­nę komór spu­sto­wych (np. na komo­rę spu­sto­wą z mecha­ni­zmem spu­sto­wym umoż­li­wia­ją­cym strze­la­nie jedy­nie ogniem poje­dyn­czym). Zastosowano przy­rzą­dy celow­ni­cze skła­da­ją­ce się z musz­ki i celow­ni­ka prze­rzu­to­we­go z prze­zier­ni­kiem zamon­to­wa­ne­go na chwy­cie trans­por­to­wym. Celownik w M16 oraz M16A1 posia­da nasta­wę na 0–300m oraz 300–500m. Po pra­wej stro­nie chwy­tu trans­por­to­we­go umiesz­czo­no pokrę­tło umoż­li­wia­ją­ce regu­la­cję celow­ni­ka w pozio­mie. Możliwa jest rów­nież regu­la­cja wyso­ko­ści musz­ki przy uży­ciu podłuż­ne­go narzę­dzia. Ze wzglę­du na zasi­la­nie nabo­jem 5,56x45mm kara­bi­nek M16 cha­rak­te­ry­zu­je się znacz­nie mniej­szym odrzu­tem niż kara­bin AR-10 zasi­la­ny stan­dar­do­wym natow­skim nabo­jem kara­bi­no­wym 7,62x51mm. Małokalibrowy nabój pośred­ni w połą­cze­niu z ukła­dem linio­wym powo­du­je rów­nież nie­wiel­ki pod­rzut M16 oraz bar­dzo dobrą cel­ność pod­czas strze­la­nia ogniem poje­dyn­czym. M16 to bar­dzo ergo­no­micz­na kon­struk­cja, nawet dzi­siaj trud­no zna­leźć kara­bi­nek cha­rak­te­ry­zu­ją­cy się lep­szą ergo­no­mią (szcze­gól­nie dla strzel­ców pra­wo­ręcz­nych). Brak tło­ka gazo­we­go w połą­cze­niu z suwa­dłem któ­re pra­wie całą swo­ją powierzch­nią sty­ka się z komo­rą zam­ko­wą powo­du­je jed­nak nie­zbyt dobrą niezawodność.

M16A1

M16A1 (Colt Model 603) to odmia­na kara­bin­ka auto­ma­tycz­ne­go M16 skon­stru­owa­na w 1963r na zamó­wie­nie ame­ry­kań­skiej armii. Pierwsze egzem­pla­rze zmo­dy­fi­ko­wa­nej odmia­ny dostar­czo­no armii w 1963r. Początkowo sto­so­wa­no ozna­cze­nie XM16E1, armia stan­da­ry­zo­wa­ła kara­bi­nek jako M16A1 w 1967r. W kara­bin­ku M16A1 zasto­so­wa­no ręcz­ny dosy­łacz zam­ka umiesz­czo­ny z pra­wej stro­ny komo­ry zam­ko­wej nad chwy­tem pisto­le­to­wym. Jeśli zespół rucho­my nie chce dojść w przed­nie poło­że­nie z powo­du zanie­czysz­czeń, moż­li­we jest jego dopchnię­cie za pomo­cą ręcz­ne­go dosy­ła­cza. Co cie­ka­we ele­ment ten nie został skon­stru­owa­ny przez Eugene Stonera. Ręczny dosy­łacz zam­ka to dość nie­ty­po­we roz­wią­za­nie, M16A1 i jego następ­cy to jedy­na popu­lar­na rodzi­na bro­ni w któ­rej zasto­so­wa­no taki ele­ment. M16A1 wypo­sa­żo­ny jest w zmo­dy­fi­ko­wa­ny tłu­mik pło­mie­ni, kara­bin­ki póź­nych serii pro­duk­cyj­nych posia­da­ją rów­nież umiesz­czo­ny w kol­bie scho­wek na przy­bo­ry do czysz­cze­nia bro­ni, zmo­dy­fi­ko­wa­ną komo­rę spu­sto­wą w oko­li­cach przy­ci­sku zatrza­sku maga­zyn­ka (aby zmniej­szyć szan­se na przy­pad­ko­we zwol­nie­nie maga­zyn­ka) oraz chro­mo­wa­ną komo­rę nabo­jo­wą. Następnie wpro­wa­dzo­no chro­mo­wa­ne prze­wo­dy luf łącz­nie z komo­ra­mi nabo­jo­wy­mi. M16A1 to kara­bi­nek zasi­la­ny nabo­jem 5,56x45mm, wyno­szą­cy 12 cali skok gwin­tu dosto­so­wa­ny jest do nabo­ju z poci­skiem M193. Pod lufą moż­na zamo­co­wać bagnet M7 lub M9. Zasilanie odby­wa się z dwu­rzę­do­wych maga­zyn­ków pudeł­ko­wych z dwu­rzę­do­wym wypro­wa­dze­niem o pojem­no­ści 20 naboi lub dwu­rzę­do­wych maga­zyn­ków łuko­wych z dwu­rzę­do­wym wypro­wa­dze­niem o pojem­no­ści 30 naboi (takie same jak w M16). Odłączenie łoża umoż­li­wia zamon­to­wa­nie pod lufą gra­nat­ni­ka pod­wie­sza­ne­go M203. Zastosowano przy­rzą­dy celow­ni­cze skła­da­ją­ce się z musz­ki i celow­ni­ka prze­rzu­to­we­go z prze­zier­ni­kiem zamon­to­wa­ne­go na chwy­cie trans­por­to­wym. Regulowany w pozio­mie celow­nik posia­da nasta­wę na 0–300m oraz 300–500m. Możliwa jest rów­nież regu­la­cja wyso­ko­ści musz­ki. M16A1 brał udział w izra­el­skich testach porów­naw­czych prze­pro­wa­dzo­nych przed wpro­wa­dze­niem Galila do uzbro­je­nia, zaj­mu­jąc siód­me miej­sce (pierw­sze miej­sce zajął Galil, dru­gie kara­bi­nek Uziela Gala, trze­cie kara­bi­nek AK).

M16A1 Carbine

Karabinek auto­ma­tycz­ny M16A1 Carbine w wer­sji Colt M651

M16A1 Carbine to skró­co­na odmia­na kara­bin­ka auto­ma­tycz­ne­go M16A1, jest to rów­nież następ­ca sub­ka­ra­bin­ka XM177E2. Karabinek M16A1 Carbine zasi­la­ny jest nabo­jem 5,56x45mm z poci­skiem M193, zasi­la­nie odby­wa się z dwu­rzę­do­wych maga­zyn­ków pudeł­ko­wych z dwu­rzę­do­wym wypro­wa­dze­niem o pojem­no­ści 20 naboi lub dwu­rzę­do­wych maga­zyn­ków łuko­wych z dwu­rzę­do­wym wypro­wa­dze­niem o pojem­no­ści 30 naboi (takie same jak w M16). Komora spu­sto­wa w oko­li­cach przy­ci­sku zatrza­sku maga­zyn­ka ma kształt utrud­nia­ją­cy przy­pad­ko­we zwol­nie­nie maga­zyn­ka. Zastosowano skró­co­ne łoże któ­re­go gór­na część ma taki sam kształt jak dol­na. Odłączenie dol­nej czę­ści łoża umoż­li­wia zamon­to­wa­nie gra­nat­ni­ka pod­wie­sza­ne­go M203. Karabinek M16A1 Carbine posia­da lufę o dłu­go­ści 368mm (14,5 cala) zakoń­czo­ną szcze­li­no­wym tłu­mi­kiem pło­mie­ni z M16A1, pod lufą moż­na zamo­co­wać bagnet siecz­ny M7 lub M9. Dla porów­na­nia XM177E2 wypo­sa­żo­ny jest w lufę o dłu­go­ści 292mm (11,5 cala), nato­miast M16 posia­da lufę o dłu­go­ści 508mm (20 cali). Karabinek posia­da mecha­nizm spu­sto­wy umoż­li­wia­ją­cy strze­la­nie ogniem poje­dyn­czym i cią­głym. Zastosowano przy­rzą­dy celow­ni­cze skła­da­ją­ce się z musz­ki i celow­ni­ka prze­rzu­to­we­go z prze­zier­ni­kiem. Celownik znaj­du­je się na chwy­cie trans­por­to­wym. Wersje Colt Model 651 i Colt Model 653 wypo­sa­żo­ne są w ręcz­ny dosy­łacz zam­ka umiesz­czo­ny z pra­wej stro­ny komo­ry zam­ko­wej, nato­miast odmia­ny Colt Model 652 i Colt Model 654 nie posia­da­ją tego ele­men­tu. Karabinek w wer­sji Model 651 i Model 652 posia­da kol­bę sta­łą wyko­na­ną z two­rzy­wa sztucz­ne­go, nato­miast odmia­ny Model 653 i Model 654 wypo­sa­żo­ne są w kol­bę tele­sko­po­wą o dwóch poło­że­niach, któ­ra poru­sza się na wysta­ją­cej z tyłu komo­ry zam­ko­wej tulei, wewnątrz któ­rej znaj­du­je się sprę­ży­na powrot­na. Karabinki M16A1 Carbine były wyko­rzy­sty­wa­ne w ame­ry­kań­skich oddzia­łach spe­cjal­nych, jed­nak nigdy nie zosta­ły wpro­wa­dzo­ne do uzbrojenia.

M16A2

W 1981r w fir­mie Colt’s Patent Firearms skon­stru­owa­no kara­bi­nek M16A1E1 (Colt Model 645), broń zosta­ła stan­da­ry­zo­wa­na jako M16A2 przez ame­ry­kań­skie mini­ster­stwo obro­ny naro­do­wej w 1982r. Amerykańska pie­cho­ta mor­ska wpro­wa­dzi­ła kara­bi­nek do uzbro­je­nia w 1983r, nato­miast ame­ry­kań­ska armia w 1985r. M16A2 w porów­na­niu do M16A1 cha­rak­te­ry­zu­je się masyw­ną lufą z chro­mo­wa­nym prze­wo­dem i komo­rą nabo­jo­wą. Lufa posia­da skok gwin­tu wyno­szą­cy 7 cali, dosto­so­wa­ny do nabo­ju 5,56x45mm z poci­skiem SS109. Broń może być co praw­da zasi­la­na nabo­jem 5,56x45mm z poci­skiem M193, jed­nak zasto­so­wa­nie tego poci­sku powo­du­je nie­naj­lep­szą cel­ność. Pod lufą moż­na zamo­co­wać bagnet siecz­ny M7 lub M9. M16A2 posia­da zmo­dy­fi­ko­wa­ny tłu­mik pło­mie­ni peł­nią­cy jed­no­cze­śnie rolę osła­bia­cza pod­rzu­tu, wzmoc­nio­ną i dłuż­szą kol­bę sta­łą, chwyt pisto­le­to­wy z wystę­pem oddzie­la­ją­cym palec środ­ko­wy od resz­ty pal­ców oraz zmo­dy­fi­ko­wa­ne łoże któ­re­go gór­na część ma taki sam kształt jak dol­na. Odłączenie łoża umoż­li­wia zamon­to­wa­nie pod lufą gra­nat­ni­ka pod­wie­sza­ne­go M203. Wewnątrz kol­by znaj­du­je się scho­wek na przy­bo­ry do czysz­cze­nia bro­ni. M16A2 wypo­sa­żo­ny jest w ręcz­ny dosy­łacz zam­ka umiesz­czo­ny z pra­wej stro­ny komo­ry zam­ko­wej nad chwy­tem pisto­le­to­wym. Z pra­wej stro­ny komo­ry zam­ko­wej za oknem wyrzu­to­wym znaj­du­je się występ zmie­nia­ją­cy kąt wyrzu­tu łusek (odbi­jacz łusek), dzię­ki zasto­so­wa­niu odbi­ja­cza łuski nie ude­rza­ją w twarz strzel­ca pod­czas pro­wa­dze­nia ognia z lewe­go ramie­nia. Zastosowano mecha­nizm spu­sto­wy z ogra­nicz­ni­kiem dłu­go­ści serii umoż­li­wia­ją­cy strze­la­nie ogniem poje­dyn­czym i 3 strza­ło­wy­mi seria­mi, prze­łącz­nik rodza­ju ognia nie posia­da nasta­wy umoż­li­wia­ją­cej strze­la­nie ogniem cią­głym. Ogranicznik dłu­go­ści serii powo­du­je że żoł­nie­rze nie tra­cą amu­ni­cji na strze­la­nie ogniem cią­głym (jak to ktoś stwier­dził, Amerykanie w Wietnamie głu­szy­li swój strach seria­mi z M16), jed­nak ele­ment ten kom­pli­ku­je kon­struk­cję bro­ni. Obecnie przyj­mu­je się że wyszko­lo­ny żoł­nierz jest w sta­nie kon­tro­lo­wać dłu­gość serii, dodat­ko­wo moż­li­wość pro­wa­dze­nia ognia cią­głe­go cza­sa­mi się przy­da­je, dla­te­go też ogra­nicz­ni­ki dłu­go­ści serii tra­cą na popu­lar­no­ści. Zasilanie M16A2 odby­wa się z dwu­rzę­do­wych maga­zyn­ków pudeł­ko­wych z dwu­rzę­do­wym wypro­wa­dze­niem o pojem­no­ści 20 naboi oraz dwu­rzę­do­wych maga­zyn­ków łuko­wych z dwu­rzę­do­wym wypro­wa­dze­niem o pojem­no­ści 30 naboi (takie same jak w M16). Komora spu­sto­wa w oko­li­cach przy­ci­sku zatrza­sku maga­zyn­ka ma kształt utrud­nia­ją­cy przy­pad­ko­we zwol­nie­nie maga­zyn­ka. Broń wypo­sa­żo­na jest w zmo­dy­fi­ko­wa­ne przy­rzą­dy celow­ni­cze skła­da­ją­ce się z musz­ki oraz celow­ni­ka prze­rzu­to­we­go z prze­zier­ni­kiem zamon­to­wa­ne­go na chwy­cie trans­por­to­wym. Celownik prze­rzu­to­wy posia­da nasta­wę na 0–500m oraz 500–800m. Po pra­wej stro­nie chwy­tu trans­por­to­we­go znaj­du­je się pokrę­tło umoż­li­wia­ją­ce regu­la­cję celow­ni­ka w pozio­mie, nato­miast w tyl­nej czę­ści chwy­tu umiesz­czo­no pokrę­tło umoż­li­wia­ją­ce regu­la­cję celow­ni­ka w pio­nie. Zastosowanie nabo­ju z poci­skiem SS109 spo­wo­do­wa­ło lep­szą sta­bil­ność poci­sku, popra­wę cel­no­ści na więk­sze odle­gło­ści oraz lep­szą prze­bi­jal­ność. Według danych z książ­ki Stanisława Kochańskiego Automatyczna Broń Strzelecka” pocisk M193 prze­bi­ja stan­dar­do­wą pły­tę pan­cer­ną NATO o gru­bo­ści 3,5mm z odle­gło­ści 400m, nato­miast pocisk SS109 prze­bi­ja wspo­mnia­ną pły­tę z odle­gło­ści 555m. M16A2 w porów­na­niu do M16 i M16A1 cha­rak­te­ry­zu­je się rów­nież więk­szą masą oraz znacz­nie lep­szą niezawodnością.

M16A2 Carbine oraz M16A2 Commando

Subkarabinek M16A2 Commando w wer­sji Colt M733

M16A2 Carbine oraz M16A2 Commando to skró­co­ne odmia­ny kara­bin­ka auto­ma­tycz­ne­go M16A2. Obie kon­struk­cje zasi­la­ne są nabo­jem 5,56x45mm z poci­skiem SS109, zasi­la­nie odby­wa się z dwu­rzę­do­wych maga­zyn­ków pudeł­ko­wych z dwu­rzę­do­wym wypro­wa­dze­niem o pojem­no­ści 20 naboi lub dwu­rzę­do­wych maga­zyn­ków łuko­wych z dwu­rzę­do­wym wypro­wa­dze­niem o pojem­no­ści 30 naboi (takie same jak w M16). Komora spu­sto­wa w oko­li­cach przy­ci­sku zatrza­sku maga­zyn­ka ma kształt utrud­nia­ją­cy przy­pad­ko­we zwol­nie­nie maga­zyn­ka. Oba kara­bin­ki wypo­sa­żo­ne są w ręcz­ny dosy­łacz zam­ka, egzem­pla­rze póź­nych serii pro­duk­cyj­nych posia­da­ją rów­nież odbi­jacz łusek. M16A2 Carbine wypo­sa­żo­ny jest w lufę o dłu­go­ści 368mm (20 cali), pod lufą moż­na zamo­co­wać bagnet siecz­ny M7 lub M9. Subkarabinek M16A2 Commando posia­da nato­miast lufę o dłu­go­ści 292mm (11,5 cala) któ­ra ma zbyt małą dłu­gość aby zamo­co­wać na niej bagnet. Lufy zakoń­czo­ne są szcze­li­no­wym tłu­mi­kiem pło­mie­ni peł­nią­cym jed­no­cze­śnie rolę osła­bia­cza pod­rzu­tu. W obu kara­bin­kach zasto­so­wa­no chwyt pisto­le­to­wym z wystę­pem oddzie­la­ją­cym palec środ­ko­wy od resz­ty pal­ców oraz skró­co­ne łoże któ­re­go gór­na część ma taki sam kształt jak dol­na. Odłączenie dol­nej czę­ści łoża umoż­li­wia zamon­to­wa­nie pod lufą gra­nat­ni­ka pod­wie­sza­ne­go M203. M16A2 Carbine oraz M16A2 Commando posia­da­ją kol­bę tele­sko­po­wą o dwóch poło­że­niach któ­ra poru­sza się na wysta­ją­cej z komo­ry zam­ko­wej tulei, wewnątrz któ­rej znaj­du­je się sprę­ży­na powrot­na. M16A2 Carbine w wer­sji Colt Model 723 posia­da mecha­nizm spu­sto­wy umoż­li­wia­ją­cy strze­la­nie ogniem poje­dyn­czym i cią­głym, nato­miast w wer­sji Colt Model 725 kara­bi­nek posia­da mecha­nizm spu­sto­wy przy­sto­so­wa­ny do pro­wa­dze­nia ognia poje­dyn­cze­go i 3 strza­ło­wy­mi seria­mi. Subkarabinek M16A2 Commando może być wypo­sa­żo­ny mecha­nizm spu­sto­wy umoż­li­wia­ją­cy strze­la­nie ogniem poje­dyn­czym i cią­głym (wer­sja Colt M733), lub ogniem poje­dyn­czym i 3 strza­ło­wy­mi seria­mi (wer­sja Colt M735). M16A2 Carbine i M16A2 Commando wypo­sa­żo­ne są w przy­rzą­dy celow­ni­cze skła­da­ją­ce się z musz­ki i celow­ni­ka prze­rzu­to­we­go z prze­zier­ni­kiem zamon­to­wa­ne­go na chwy­cie trans­por­to­wym. Oba kara­bin­ki począt­ko­wo wypo­sa­żo­ne były w celow­nik z M16A1, egzem­pla­rze ostat­nich serii pro­duk­cyj­nych posia­da­ją nato­miast zmo­dy­fi­ko­wa­ny celow­nik z M16A2. Na pod­sta­wie M16A2 Carbine skon­stru­owa­no kara­bi­nek Colt Model 727, któ­ry jest pier­wo­wzo­rem kara­bin­ka M4.

M16A3 oraz M16A4

Karabinek auto­ma­tycz­ny M16A3

M16A3 (Colt Model 646) to odmia­na kara­bin­ka M16A2 wpro­wa­dzo­na do uzbro­je­nia w 1994r. M16A3 to broń zasi­la­na nabo­jem 5,56x45mm, skok gwin­tu wyno­szą­cy 12 cali dosto­so­wa­ny jest do nabo­ju z poci­skiem SS109. Na koń­cu lufy znaj­du­je się tłu­mik pło­mie­ni peł­nią­cy jed­no­cze­śnie rolę osła­bia­cza pod­rzu­tu. Pod lufą moż­na zamo­co­wać bagnet siecz­ny M7 lub M9. Zasilanie odby­wa się z dwu­rzę­do­wych maga­zyn­ków pudeł­ko­wych z dwu­rzę­do­wym wypro­wa­dze­niem o pojem­no­ści 20 naboi lub dwu­rzę­do­wych maga­zyn­ków łuko­wych z dwu­rzę­do­wym wypro­wa­dze­niem o pojem­no­ści 30 naboi (takie same jak w M16). M16A3 wypo­sa­żo­ny jest w komo­rę zam­ko­wą z chwy­tem trans­por­to­wym zamon­to­wa­nym na uni­wer­sal­nej szy­nie mon­ta­żo­wej Picatinny, dzię­ki takie­mu roz­wią­za­niu po odłą­cze­niu chwy­tu trans­por­to­we­go na szy­nie mon­ta­żo­wej moż­na zamon­to­wać celow­nik optycz­ny lub elek­tro­op­tycz­ny (we wcze­śniej­szych wer­sjach M16 celow­ni­ki optycz­ne lub elek­tro­op­tycz­ne mon­to­wa­no na chwy­cie trans­por­to­wym). Górna część łoża ma taki sam kształt jak dol­na, odłą­cze­nie łoża umoż­li­wia zamon­to­wa­nie pod lufą gra­nat­ni­ka pod­wie­sza­ne­go M203. Karabinek posia­da ręcz­ny dosy­łacz zam­ka, odbi­jacz łusek, chwyt trans­por­to­wy z wystę­pem oddzie­la­ją­cym palec środ­ko­wy od resz­ty pal­ców oraz kol­bę ze schow­kiem na przy­bo­ry do czysz­cze­nia bro­ni. Komora spu­sto­wa w oko­li­cach przy­ci­sku zatrza­sku maga­zyn­ka ma kształt utrud­nia­ją­cy przy­pad­ko­we zwol­nie­nie maga­zyn­ka. Zastosowano przy­rzą­dy celow­ni­cze skła­da­ją­ce się z musz­ki i celow­ni­ka prze­rzu­to­we­go z prze­zier­ni­kiem zamon­to­wa­ne­go na chwy­cie trans­por­to­wym. Regulowany w pio­nie i pozio­mie celow­nik posia­da nasta­wy do 800m. M16A3 wypo­sa­żo­ny jest w mecha­nizm spu­sto­wy umoż­li­wia­ją­cy strze­la­nie ogniem poje­dyn­czym i cią­głym, nato­miast M16A4 (Colt Model 945) posia­da mecha­nizm spu­sto­wy umoż­li­wia­ją­cy strze­la­nie ogniem poje­dyn­czym i 3 strza­ło­wy­mi seria­mi. Mechanizmy spu­sto­we to jedy­na róż­ni­ca pomię­dzy obo­ma kara­bin­ka­mi. M16A3 nie zyskał dużej popu­lar­no­ści, nato­miast M16A4 to pod­sta­wo­wa broń ame­ry­kań­skiej pie­cho­ty mor­skiej, co może dzi­wić bio­rąc pod uwa­gę coraz mniej­szą popu­lar­ność ogra­nicz­ni­ków dłu­go­ści serii

Diemaco C7

Diemaco C7 (Colt Model 715) to kana­dyj­ska odmia­na peł­no­wy­mia­ro­wa pro­du­ko­wa­na seryj­nie od 1982r. C7 został wpro­wa­dzo­ny do uzbro­je­nia armii kana­dyj­skiej w 1984r. Broń posia­da cha­rak­te­ry­stycz­ne dla M16A1 przy­rzą­dy celow­ni­cze umiesz­czo­ne na inte­gral­nym z komo­rą zam­ko­wą chwy­cie trans­por­to­wym oraz mecha­nizm spu­sto­wy umoż­li­wia­ją­cy strze­la­nie ogniem poje­dyn­czym i cią­głym. Lufa o dłu­go­ści 508mm umoż­li­wia­ją­ca strze­la­nie nabo­jem 5,56x45mm SS109 oraz łoże skła­da­ją­ce się z dol­nej i gónej czę­ści cha­rak­te­ry­stycz­ne są nato­miast dla M16A2. Diemaco C7 wypo­sa­żo­ny jest w kol­bę sta­łą wyko­na­ną z two­rzy­wa sztucz­ne­go. Na kol­bie moż­na umiesz­czać stop­ki o róż­nej gru­bo­ści i tym samym dosto­so­wać dłu­gość kol­by do wyma­gań użyt­kow­ni­ka. Po pra­wej stro­nie komo­ry zam­ko­wej znaj­du­je się ręcz­ny dosy­łacz zam­ka. C7 może być wypo­sa­żo­ny w gra­nat­nik M203. Na począt­ku lat 90. do uzbro­je­nia armii kana­dyj­skiej wpro­wa­dzo­na zosta­ła odmia­na C7A1 wypo­sa­żo­na w komo­rę zam­ko­wą z umiesz­czo­ną na gór­nej powierzch­ni szy­ną mon­ta­żo­wą Diamaco. Szyna mon­ta­żo­wa Diamaco róż­ni się nie­znacz­nie od szy­ny mon­ta­żo­wej Picatinny. Broń nie posia­da chwy­tu trans­por­to­we­go, na szy­nie mon­ta­żo­wej moż­na zamo­co­wać celow­nik mecha­nicz­ny, optycz­ny lub elek­tro­op­tycz­ny. C7A1 został rónież w 1995r wpro­wa­dzo­ny do uzbro­je­nia armii holen­der­skiej pod ozna­cze­niem M/95. W latach 2000. do uzbro­je­nia armii kana­dyj­skiej wpro­wa­dzo­no odmia­nę C7A2. Broń posia­da tele­sko­po­wą kol­bę o czte­rech poło­że­niach, szy­nę mon­ta­żo­wą umiesz­czo­ną na gór­nej powierzch­ni komo­ry zam­ko­wej, krót­ką szy­nę mon­ta­żo­wą umiesz­czo­ną pod pod­sta­wą musz­ki oraz krót­kie szy­ny mon­ta­żo­we umiesz­czo­ne po lewej i pra­wej stro­nie pod­sta­wy musz­ki. Broń cha­rak­te­ry­zu­je się łożem, chwy­tem pisto­le­to­wym oraz kol­bą wyko­na­ną z two­rzy­wa sztucz­ne­go o kolo­rze zielonym.

Diemaco C8

Karabinek Diemaco C8A1

Diemaco C8 (Colt Model 725) to kana­dyj­ska odmia­na skró­co­na skon­stru­owa­na na pod­sta­wie C7. Karabinek C8 posia­da lufę o dłu­go­ści 368mm umoż­li­wia­ją­cą strze­la­nie nabo­jem 5,56x45mm SS109 oraz kol­bę tele­sko­po­wą o czte­rech poło­że­niach. Mechanizm spu­sto­wy umoż­li­wia strze­la­nie ogniem poje­dyn­czym i cią­głym. Broń wypo­sa­żo­na jest w komo­rę zam­ko­wą z inte­gral­nych chwy­tem trans­por­to­wym na któ­rym znaj­du­je się celow­nik mecha­nicz­ny. Po pra­wej stro­nie komo­ry zam­ko­wej znaj­du­je się ręcz­ny dosy­łacz zam­ka. Odmiana C8A1 posia­da nato­miast komo­rę zam­ko­wą z umiesz­czo­ną na gór­nej powierzch­ni szy­ną mon­ta­żo­wą. Karabinek C8A1 został wpro­wa­dzo­ny do uzbro­je­nia armii kana­dyj­skiej oraz holen­der­skiej (pod ozna­cze­niem M/96). Na pod­sta­wie C8A1 skon­stru­owa­no kara­bi­nek C8 Special Forces Weapon wypo­sa­żo­ny w bar­dziej masyw­ną lufę o dłu­go­ści 16 cali dosto­so­wa­ną do nabo­ju 5,56x45mm SS109. Broń posia­da wzmoc­nio­ną pod­sta­wę musz­ki aby umoż­li­wić moco­wa­nie gra­nat­ni­ka EGLM skon­stru­owa­ne­go w fir­mie Heckler und Koch. Karabinek wyko­rzy­sty­wa­ny jest przez armię bry­tyj­ską (pod ozna­cze­niem L119A1) oraz norweską.

Rozkładanie częściowe

Przed roz­ło­że­niem czę­ścio­wym M16 lub jego odmia­ny nale­ży wyjąć maga­zy­nek oraz spraw­dzić czy komo­ra nabo­jo­wa jest pusta. Następnie strze­lec powi­nien wysu­nąć kołek łączą­cy tyl­ną część komo­ry spu­sto­wej z komo­rą zam­ko­wą, do wysu­nię­cia koł­ka moż­na wyko­rzy­stać wierz­cho­łek poci­sku z nabo­ju 5,56x45mm. Później nale­ży odchy­lić komo­rę spu­sto­wą i wyjąć z komo­ry zam­ko­wej zespół rucho­my. Po wybi­ciu przed­nie­go koł­ka łączą­ce­go komo­rę spu­sto­wą z komo­rą zam­ko­wą moż­na odłą­czyć komo­rę spu­sto­wą od komo­ry zam­ko­wej, jed­nak nie jest to potrzeb­ne do wyję­cie zespo­łu rucho­me­go. Rozłożenie zespo­łu rucho­me­go odby­wa się poprzez wysu­nię­cie koł­ka przy­trzy­mu­ją­ce­go igli­cę w suwa­dle oraz wysu­nię­cie igli­cy z tyłu suwa­dła. Następnie po wyję­ciu ele­men­tu łączą­ce­go zespół rucho­my moż­na odłą­czyć zamek od suwa­dła. Składanie bro­ni nastę­pu­je w odwrot­nej kolejności.

Tłok gazowy

kara­bi­nek auto­ma­tycz­ny HK416

Jedna z naj­więk­szych wad M16 to pozba­wio­ny tło­ka układ gazo­wy odzie­dzi­czo­ny po AR-10. Układ gazo­wy pozba­wio­ny tło­ka powo­du­je zmniej­sze­nie nie­za­wod­no­ści, szyb­sze prze­grze­wa­nie się kara­bin­ka pod­czas pro­wa­dze­nia inten­syw­ne­go ognia oraz koniecz­ność czę­ste­go czysz­cze­nia bro­ni. Należy jed­nak zazna­czyć że od daw­na ist­nie­ją odmia­ny M16 wypo­sa­żo­ne w kla­sycz­ny układ gazo­wy z tło­kiem o krót­kim sko­ku. Pierwszy taki kara­bi­nek został skon­stru­owa­ny w latach 60-tych w fir­mie Colt’s Patent Firearms, jed­nak nie roz­po­czę­to pro­duk­cji seryj­nej. Obecnie ten­den­cja do kon­stru­owa­nia odmian M16 wypo­sa­żo­nych w układ gazo­wy z tło­kiem o krót­kim sko­ku zaczy­na powra­cać za spra­wą nie­miec­kie­go HK416, któ­re­go pro­duk­cję seryj­ną roz­po­czę­to w 2006r. Odmiany kara­bin­ka auto­ma­tycz­ne­go M16 wypo­sa­żo­ne w tłok gazo­wy to mię­dzy inny­mi Colt 1020, Barrett REC7, LWRC M6 Carbine Piston, LMT Guardian 2000, Bushmaster BCWA3F oraz T‑91. Wiele kara­bin­ków tego typu wystę­pu­je nie tyl­ko jako cała” broń, ale rów­nież jako komo­ra zam­ko­wa któ­rą moż­na połą­czyć z komo­rą spu­sto­wą M16. Dostępne są tak­że zesta­wy umoż­li­wia­ją­ce kon­wer­sję róż­nych odmian kara­bin­ka M16 do ukła­du gazo­we­go z tło­kiem, takie jak pro­du­ko­wa­ny przez fir­mę Osprey Defense zestaw OPS-416 prze­zna­czo­ny do M4. Duża popu­lar­ność jaką w krót­kim okre­sie cza­su zyska­ły odmia­ny M16 wypo­sa­żo­ne w układ gazo­wy z tło­kiem nie powin­na dzi­wić, zasta­na­wiać może jedy­nie cze­mu ten­den­cja do kon­stru­owa­nia takich kara­bin­ków poja­wi­ła się tak późno.

Popychacz suwadła

Umieszczony w kol­bie kara­bin­ka M16 popy­chacz suwa­dła (okre­śla­ny po angiel­sku jako buf­fer”, zde­rzak) to ele­ment wyga­sza­ją­cy odbi­cie suwa­dła nastę­pu­ją­ce po doj­ściu suwa­dła w skraj­ne przed­nie poło­że­nie. Nieznaczny ruch suwa­dła do tyłu spo­wo­do­wa­ny bra­kiem buf­fe­ra” pro­wa­dził by do ryzy­ka ude­rze­nia kur­ka w igli­cę w chwi­li kie­dy suwa­dło nie jest w skraj­nym przed­nim poło­że­niu, co ze wzglę­du na umiesz­cze­nie igli­cy w suwa­dle pro­wa­dzi­ło by do nie­wy­pa­łu. Element zna­ny jako buf­fer” skła­da się z tulei, wewnątrz któ­rej umiesz­czo­no trzy meta­lo­we cię­żar­ki (wol­fra­mo­we lub sta­lo­we) oddzie­lo­ne prze­kład­ka­mi wyko­na­ny­mi z two­rzy­wa sztucz­ne­go. Ciężarki mogą się poru­szać do przo­du i do tyłu wewnątrz buf­fe­ra”. Tylna część buf­fe­ra” zakoń­czo­na jest ele­men­tem wyko­na­mym z two­rzy­wa sztucz­ne­go. Po doj­ściu buf­fe­ra” razem z suwa­dłem w przed­nie poło­że­nie cię­żar­ki po chwi­li ude­rza­ją w przed­nią ścian­kę buf­fe­ra”, wyga­sza­jąc odbi­cie suwa­dła. Przekładki z two­rzy­wa sztucz­ne­go unie­moż­li­wia­ją odbi­ja­nie się cię­żar­ków od sie­bie. Masa buf­fe­ra” róż­ni się zależ­nie od dłu­go­ści lufy kara­bin­ka (masę moż­na regu­lo­wać sto­su­jąc cię­żar­ki wyko­na­ne z róż­nych mate­ria­łów). Prawie wszyst­kie inne kara­bi­ny i kara­bin­ki zamiast buf­fe­ra” posia­da­ją odci­nek swo­bod­ne­go ruchu suwa­dła oraz igli­cę umiesz­czo­ną w zam­ku. Dzięki odcin­ko­wi swo­bod­ne­go ruchu suwa­dła odbi­te suwa­dło poru­sza­jąc się do tyłu nie powo­du­je odry­glo­wa­nia i prze­miesz­cze­nia zam­ka w tyl­ne poło­że­nie, nato­miast igli­ca umiesz­czo­na w zam­ku powo­du­je brak nie­wy­pa­łu nawet kie­dy kurek ude­rza igli­cę w chwi­li kie­dy suwa­dło nie jest w skraj­nym przed­nim położeniu.

Niezawodność

Karabinek M16 i jego odmia­ny uwa­ża­ne są za bar­dzo zawod­ną broń. Podczas woj­ny w Wietnamie począt­ko­wo pro­ble­my z nie­za­wod­no­ścią powo­do­wa­ły mię­dzy inny­mi proch, brak odpo­wied­niej licz­by zesta­wów do czysz­cze­nia bro­ni oraz trak­to­wa­nie kara­bin­ka jak broń samo­czysz­czą­cą. Zmiana pro­chu oraz zamó­wie­nie odpo­wied­niej licz­by zesta­wów do czysz­cze­nia bro­ni popra­wi­ły nie­za­wod­ność, jed­nak mimo wszyst­ko kon­struk­cja M16 nie nale­ży do bar­dzo nie­za­wod­nych. Powodem tego są mię­dzy inny­mi układ gazo­wy pozba­wio­ny tło­ka oraz suwa­dło sty­ka­ją­ce się pra­wie całą swo­ją powierzch­nią z komo­rą zam­ko­wą. Według nie­któ­rych opi­nii małą nie­za­wod­ność powo­du­ją rów­nież maga­zyn­ki wyko­na­ne ze sto­pu alu­mi­nium, dla­te­go też fir­ma Heckler und Koch roz­po­czę­ła pro­duk­cję sta­lo­wych maga­zyn­ków do M16. Według pro­du­cen­ta zasto­so­wa­nie maga­zyn­ków sta­lo­wych powo­du­je popra­wę nie­za­wod­no­ści pod­czas dosy­ła­nia naboi o 30–50 pro­cent. Inna nie­ty­po­wa cecha M16, umiesz­czo­ny w kol­bie popy­chacz suwa­dła wyga­sza­ją­cy jego odbi­cie, powo­du­je nato­miast małą odpor­ność bro­ni na zanu­rze­nie w wodzie. Należy jed­nak zazna­czyć że now­sze wer­sje M16 nie są tak zawod­ne jak gło­si legen­da, przy­kła­do­wo według danych z rapor­tu Soldiers Perspectives Small Arms in Combat” z 2006r jedy­nie 19 pro­cent żoł­nie­rzy zano­to­wa­ło zacię­cie kara­bin­ków M4A1, M16A2 oraz M16A4, pod­czas gdy 26 pro­cent żoł­nie­rzy zano­to­wa­ło zacię­cie pisto­le­tu samo­pow­ta­rzal­ne­go M9, nato­miast 30 pro­cent żoł­nie­rzy zano­to­wa­ło zacię­cie kara­bin­ka maszy­no­we­go M249. Pozostaje jed­nak pyta­nie jak duży wpływ na te licz­by mia­ło prze­świad­cze­nie o koniecz­no­ści szcze­gól­ne­go dba­nia o kara­bi­nek auto­ma­tycz­ny M16.

Magazynki

Od lewej: wyko­na­ny ze sto­pu alu­mi­nium dwu­rzę­do­wy maga­zy­nek pudeł­ko­wy z dwu­rzę­do­wym wypro­wa­dze­niem o pojem­no­ści 20 naboi, wyko­na­ny ze sto­pu alu­mi­nium dwu­rzę­do­wy maga­zy­nek łuko­wy z dwu­rzę­do­wym wypro­wa­dze­niem o pojem­no­ści 30 naboi, maga­zy­nek sio­dło­wy C‑Mag o pojem­no­ści 100 naboi

Dwurzędowy maga­zy­nek pudeł­ko­wy z dwu­rzę­do­wym wypro­wa­dze­niem o pojem­no­ści 20 naboi oraz dwu­rzę­do­wy maga­zy­nek łuko­wy z dwu­rzę­do­wym wypro­wa­dze­niem o pojem­no­ści 30 naboi (wyko­na­ne ze sto­pu alu­mi­nium), to naj­bar­dziej popu­lar­ne maga­zyn­ki do M16 i jego odmian, jed­nak nie jedy­ne. Na ryn­ku cywil­nym popu­lar­ność zyska­ły dwu­rzę­do­we maga­zyn­ki pudeł­ko­we z dwu­rzę­do­wym wypro­wa­dze­niem o pojem­no­ści 5 oraz 10 naboi. Dostępne są rów­nież maga­zyn­ki bęb­no­we o pojem­no­ści 90 naboi cha­rak­te­ry­zu­ją­ce się nie­sy­me­trycz­nym wła­zem nabo­jo­wym, maga­zyn­ki bęb­no­we na 120 naboi oraz maga­zyn­ki sio­dło­we C‑Mag (Century Magazine) o pojem­no­ści 100 naboi skon­stru­owa­ne w fir­mie Beta. Magazynki sio­dło­we C‑Mag były testo­wa­ne w ame­ry­kań­skiej armii, jed­nak nie zosta­ły wpro­wa­dzo­ne do uzbro­je­nia ze wzglę­du na małą nie­za­wod­ność, dużą masę oraz trud­no­ści zwią­za­ne z zała­do­wa­niem peł­nej licz­by naboi. Co cie­ka­we w maga­zyn­ku C‑Mag znaj­du­je się 16 atrap naboi któ­re nie są poda­wa­ne do komo­ry nabo­jo­wej, słu­żąc jedy­nie jako popy­cha­cze” dla praw­dzi­wych” naboi. Tylna ścian­ka maga­zyn­ka C‑Mag może być wyko­na­na z pół­prze­zro­czy­ste­go two­rzy­wa sztucz­ne­go aby umoż­li­wić kon­tro­lo­wa­nie sta­nu zała­do­wa­nia. Magazynek C‑Mag wystę­pu­je rów­nież w wer­sji dosto­so­wa­nej do nabo­ju 9x19mm Parabellum oraz w wer­sji dosto­so­wa­nej do nabo­ju 7,62x51mm.

Wpływy

Wpływy kara­bin­ka auto­ma­tycz­ne M16 na roz­wój bro­ni są spo­re, jed­nak nie doty­czą one auto­ma­ty­ki. Układ gazo­wy bez tło­ka, buf­fer” czy ręcz­ny dosy­łacz zam­ka to cechy cha­rak­te­ry­stycz­ne dla M16 i jego odmian, dla­te­go też moż­na stwier­dzić że raczej nie są to zbyt uda­ne roz­wią­za­nia. Wpływ M16 na roz­wój bro­ni doty­czy w naj­więk­szym stop­niu spo­so­bu roz­miesz­cze­nia mani­pu­la­to­rów, wpływ ten moż­na zna­leźć mię­dzy inny­mi w bel­gij­skich kara­bin­kach auto­ma­tycz­nych FN FNC i FN SCAR. Karabinek M16 spo­wo­do­wał rów­nież wzrost popu­lar­no­ści mało­ka­li­bro­wych nabo­jów pośred­nich, przy­kła­do­wo nabój 5,56x45mm był impul­sem do roz­po­czę­cia prac nad radziec­kim mało­ka­li­bro­wym nabo­jem pośred­nim 5,45x39mm. M16 to rów­nież broń na pod­sta­wie któ­rej pisa­no nie­któ­re STANAGi (poro­zu­mie­nia stan­da­ry­za­cyj­ne NATO), dla­te­go też np. stan­dar­do­wy natow­ski maga­zy­nek to ten od M16. Należy zazna­czyć że sto­so­wa­nie STANAGów nie jest obo­wiąz­ko­we, dla­te­go też w armiach nie­któ­rych państw nale­żą­cych do NATO wpro­wa­dzo­no do uzbro­je­nia kara­bin­ki zasi­la­ne z innych maga­zyn­ków niż M16. Przykładem takich kara­bin­ków mogą być nie­miec­ki G36 oraz pol­ski Beryl wz. 96.

wer­sja
M16A1
M16A2
M16A3 i M16A4
M16A1 Carbine w
wer­sji Colt Model 653
M16A2 Commando
nabój
5,56x45mm z
poci­skiem M193
5,56x45mm z
poci­skiem SS109
5,56x45mm z
poci­skiem SS109
5,56x45mm z
poci­skiem M193
5,56x45mm z pociskiem
SS109
dłu­gość lufy
508mm
508mm
508mm
368mm
292mm
dłu­gość
1124mm
1140mm
1140mm
757mm z kolbą
zło­żo­ną
838mm z kolbą
roz­ło­żo­ną
681mm z kol­bą złożoną
761mm z kol­bą rozłożoną
masa bez magazynka
2,97
3,5kg
3,5kg
2,54kg
2,44kg
masa z pełnym
maga­zyn­kiem na 30
naboi
3,67kg
4,2kg
4,2kg
3,24kg
3,14kg
pojem­ność magazynka
20 lub 30 naboi
20 lub 30 naboi
20 lub 30 naboi
20 lub 30 naboi
20 lub 30 naboi
szyb­ko­strzel­ność
teo­re­tycz­na
700 strza­łów na minutę
800 strza­łów na minutę
800 strza­łów na minutę
750 strza­łów na minutę
850 strza­łów na minutę
Karabinek auto­ma­tycz­ny M16A2 z gra­nat­ni­kiem pod­wie­sza­nym M203
M16A1 Carbine w wer­sji Colt Model 653
M16A2 Carbine w wer­sji Colt Model 723
Komora zam­ko­wa kara­bin­ka M16A1
Lewe stro­na komo­ry zam­ko­wej kara­bin­ka M16A1
Ręczny dosy­łacz zam­ka w M16A1
Komora zam­ko­wa kara­bin­ka M16A3
Karabinek M16A1 z odchy­lo­ną komo­rą spustową
Pochodząca z okre­su woj­ny w Wietnamie instruk­cja obsłu­gi do M16 opra­co­wa­na w for­mie komiksu
Autorem arty­ku­łu jest Przemysław Konicki, źró­dło www.opisybroni.republika.pl/M16.html